'''Португалдар''' <ref name="source1">Қазақстан энциклопедиясы, VII-том</ref> (өз атауы — ''португезиш'') — ұлт, [[Португалия]]ның жергілікті халқы. Жалпы саны 15 млн. адамға жуық (2003), Португалияда, Америка (негізінен [[АҚШ]] пен [[Бразилия]]да), [[Ангола]], [[Мозамбик]], Жасыл мүйіс аралында, Азияда (Аомынь, Тимор а.), [[Еуропа]]ның кейбір елдерінде тұрады. Антропологиялық жағынан ''үнді-жерортатеңіздік нәсілге'' жатады. ''Португал тілінде'' сөйлейді. Жазуы латын әліпбиіне негізделген. Португалдардың этникалық тарихы ежелгі ''иберий'' тайпасына қараған ''лузитандардан'' басталады. Б.з.б. 1-мыңжылдықта Португалия жеріне [[кельт]] тайпаларының біраз бөлігі келген. Б.з.б. 2 ғ. — б.з. 5 ғ-лары аралығында [[Рим империясы]]ның құрамында болуы тұрғындардың тілдік тұрғыдан және мәдени өзгеріске ұшырауына әкелді. 5 ғ-да Португалия жерін жаулап алған германдықтар оларға сіңісіп кетті. 8 — 13 ғ-лардағы ''араб-бербер'' үстемдігі португалдардың тілі мен мәдениетіне өз әсерін тигізді. 12 ғ-дың ортасында Португалия мемлекетінің құрылуы португалдардың ұлт ретінде топтаса бастауына жол ашты. 15 — 17 ғ-лардағы Португалияның отарлық экспансиясы португалдардың [[Оңтүстік Америка]], [[Африка]] мен [[Азия]]ға қарай қоныстануына жағдай жасады. Олар әсіресе [[бразилиялықтар]]дың ұлт ретінде қалыптасуында маңызды рөл атқарды. Португалдар ''егіншілікпен'' ([[бидай]], [[жүгері]], т.б.), ''бау-бақша'' өсірумен, ''балық аулау'' кәсібімен және ''мал шаруашылығымен'' (қой, шошқа, т.б.) айналысты. ''Тоқымашылық'', ''тігіншілік'', ''ағаш ою'', т.б. қолөнер салалары дамыды. Тұрғын үйлері солтүстік аймақтарда екі қабат етіп тұрғызылды, оның бірінші қабаты шаруашылық мақсаттарға пайдаланылды. Оңтүстікте тұрғын жай мен шаруашылыққа қажетті бөлік бір шатырдың астына салынды. Ұлттық киімдерінен, әйелдер юбка, кеудеше киіп, басына орамал тартты, ал ерлер қысқа шалбар, жилет, оңтүстікте басына ''сомбрейру шляпасын'', солтүстікте тоқылған қалпақ киді. Дәстүрлі тағамдарын балықтан, молюскадан, сондай-ақ дәнді дақылдардан әзірлейді. Бай ауыз әдебиеті сақталған. ▼{{Infobox Ethnic group
|group=Portuguese people<br />''Portugueses''
|image= [[File:Barroso EPP Summit October 2010.jpg|100px]][[File:Jorge Sampaio 3.jpg|96px]]<br />
[[File:Fatima Campos Ferreira na Exponor.JPG|90px]]
1st row: [[José Manuel Barroso]] • [[Jorge Sampaio]]<br />
2nd row: [[Fátima Campos Ferreira]] • [[Teresa Salgueiro]]<br/>
|poptime='''31,2 million'''<ref>[http://www.dn.pt/inicio/portugal/interior.aspx?content_id=1192698 Estudo descobre 31,19 milhões de portugueses pelo mundo]</ref>
|popplace= {{flagcountry|Portugal}} 11,000,000 (2011)<ref name="ine.pt">[http://www.ine.pt/xportal/xmain?xpid=INE&xpgid=ine_main INE], [[Statistics Portugal]]</ref>
|region1 = {{flagcountry|Brazil}}
|pop1= 5,000,000 (eligible for Portuguese citizenship)<br /></small><ref>[http://www.noticiaslusofonas.com/view.php?load=arcview&article=13313&catogory=Brasil Cinco milhões de netos de emigrantes podem tornar-se portugueses]</ref>
|region3 = {{flagcountry|United States}}
|pop3 = 1,471,549 (Portuguese ancestry)
|region4 = {{flagcountry|France}}
|pop4 = 798,837
|region5 = {{flagcountry|Venezuela}}
|pop5 = 550,000
|region6 = {{flagcountry|United Kingdom}}
|pop6 = 500,000
|region7 = {{flagcountry|Canada}}
|pop7 = 415,000
|region8 = {{flagcountry|South Africa}}
|pop8 = 300,000
|region9 = {{flagcountry|Switzerland}}
|pop9 = 193,299<ref>[http://www.bfs.admin.ch/bfs/portal/de/index/themen/01/22/publ.Document.114724.pdf Ausländerinnen und Ausländer in der Schweiz - Bericht 2008 (German)]</ref>
|region10 = {{flagcountry|Germany}}
|pop10 = 170,000
|region11 = {{flagcountry|Spain}}
|pop11 = 126,651
|region12 = {{flagcountry|Australia}}
|pop12 = 56,000
|region13 = {{flagcountry|Luxembourg}}
|pop13 = 54,490
|region14 = {{flagcountry|Mozambique}}
|pop14 = 54,355 (Portuguese ancestry)<br />
|region15 = {{flagcountry|Guyana}}
|pop15 = 50,000 (Portuguese ancestry)<br />
|region16 = {{flagcountry|Argentina}}
|pop16 = 40,000
|region17 = {{flagcountry|Belgium}}
|pop17 = 38,000
|region18 = {{flagcountry|Angola}}
|pop18 = 30,000<ref>[http://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/6619.htm Angola<!-- Bot generated title -->]</ref>
|region19 = Rest of [[Еуропа]]
|pop19 = 30,822
|region20 = [[Азия]]
|pop20 = 30,000
|region21 = Rest of the [[Америка]]
|pop21 = 24,776
|region22 = Rest of [[Африка]]
|pop22 = 8,965
|langs=[[Португал тілі|Португалша]]
|rels=Predominantly [[Roman Catholic]] with around 500 [[Orthodox Christians]]
|related= [[Galician people|Galicians]] and other [[Spanish people|Spaniards]], other [[Western Europe]]ans, other [[Geographic distribution of Portuguese|Portuguese speaking peoples]]
}}
▲'''Португалдар'''<ref name="source1">Қазақстан энциклопедиясы, VII-том</ref> (өз атауы — ''португезиш'') — ұлт, [[Португалия]]ның жергілікті халқы. Жалпы саны 15 млн. адамға жуық (2003), Португалияда, Америка (негізінен [[АҚШ]] пен [[Бразилия]]да), [[Ангола]], [[Мозамбик]], Жасыл мүйіс аралында, Азияда (Аомынь, Тимор а.), [[Еуропа]]ның кейбір елдерінде тұрады. Антропологиялық жағынан ''үнді-жерортатеңіздік нәсілге'' жатады. ''Португал тілінде'' сөйлейді. Жазуы латын әліпбиіне негізделген. Португалдардың этникалық тарихы ежелгі ''иберий'' тайпасына қараған ''лузитандардан'' басталады. Б.з.б. 1-мыңжылдықта Португалия жеріне [[кельт]] тайпаларының біраз бөлігі келген. Б.з.б. 2 ғ. — б.з. 5 ғ-лары аралығында [[Рим империясы]]ның құрамында болуы тұрғындардың тілдік тұрғыдан және мәдени өзгеріске ұшырауына әкелді. 5 ғ-да Португалия жерін жаулап алған германдықтар оларға сіңісіп кетті. 8 — 13 ғ-лардағы ''араб-бербер'' үстемдігі португалдардың тілі мен мәдениетіне өз әсерін тигізді. 12 ғ-дың ортасында Португалия мемлекетінің құрылуы португалдардың ұлт ретінде топтаса бастауына жол ашты. 15 — 17 ғ-лардағы Португалияның отарлық экспансиясы португалдардың [[Оңтүстік Америка]], [[Африка]] мен [[Азия]]ға қарай қоныстануына жағдай жасады. Олар әсіресе [[бразилиялықтар]]дың ұлт ретінде қалыптасуында маңызды рөл атқарды. Португалдар ''егіншілікпен'' ([[бидай]], [[жүгері]], т.б.), ''бау-бақша'' өсірумен, ''балық аулау'' кәсібімен және ''мал шаруашылығымен'' (қой, шошқа, т.б.) айналысты. ''Тоқымашылық'', ''тігіншілік'', ''ағаш ою'', т.б. қолөнер салалары дамыды. Тұрғын үйлері солтүстік аймақтарда екі қабат етіп тұрғызылды, оның бірінші қабаты шаруашылық мақсаттарға пайдаланылды. Оңтүстікте тұрғын жай мен шаруашылыққа қажетті бөлік бір шатырдың астына салынды. Ұлттық киімдерінен, әйелдер юбка, кеудеше киіп, басына орамал тартты, ал ерлер қысқа шалбар, жилет, оңтүстікте басына ''сомбрейру шляпасын'', солтүстікте тоқылған қалпақ киді. Дәстүрлі тағамдарын балықтан, молюскадан, сондай-ақ дәнді дақылдардан әзірлейді. Бай ауыз әдебиеті сақталған.
== Дереккөздер==
*Қазақ энциклопедиясы
<references/> немесе <reflist/>
{{wikify}}
|
