Қара құрдым: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Қазіргі заман физикасында Қара құрдым теориясы [[Жалпы салыстырмалылық теориясы]] негізінде қалыптасқан. Онда жарық жұтылатындықтан біз оны тіке бақылап зерттей алмаймыз. Бірақ оның айналасындағы табиғи денелерге түсірген әсері мен ықпалы арқылы оны өлшей аламыз. Мысалы, [[тұрақты жұлдыз]] қара құрдым жағынан тартылғанда онда сорылу ағыны пайда болып, ондағы құрамдардың қозғалысы шұғыл үдейді және [[рентген сәулесі]]н тарқатады. Бұл рентген сәулесін зерттеуге сүйеніп, Қара құрдымның қайсы аумақта болғанын және оның шамасын мөлшерлей аламыз. Қара құрдымдар қалыптасқан соң оның массасы мен көлемі ұлғаяды, себебі айналасындағы бүкіл [[материя]]ны өзіне тартып алады. Олар басқа жұлдыздарды өзіне қосып алып немесе басқа қара құрдымдармен бірігіп, күннің массасынан миллиардтаған есе үлкен, жоғары сатыдағы құрдымға айналады. Сондықтан қара құрдымдар көбінесе галактикалардың орналасып орналасып, бүкіл галактикалардың сол Қара құрыдымға тартыла үйіріліп айналуын туғызады.<ref name="Elements">[http://www.nasa.gov/gallery NASA. Astronomy 21 century (author V.G.Sydrin). V.L.Ginzburg Theoretical Physics]</ref>

== Аса алып Қара құрдымның тұңғыш суреті ==

Адамзат баласы аса алып қара құрдымның кескініне тұңғыш рет көз салды.<ref>Сілтеме: https://www.theverge.com/2019/4/10/18303661/first-picture-black-hole-sagittarius-event-horizon-telescope?fbclid=IwAR32xPT11DD9L0sds4P-VGRSskX6TkDrPNe8LAPv6Fsq13wwABMDAz0M_Yw</ref> Бұл суперкомпютердің, бес құрлыққа орналасқан сегіз телескоптың, жүздеген ғалымдар мен аса ауқымды деректер қорының нәтижесі. Бұл зерттеу жобасы - Оқиға Көкжиегі Телескопы (the Event Horizon Telescope. EHT) деп аталып, тікелей эфирде 10.04.2019ж. халықаралық баспасөз конференциясын өткізді. Бұл сурет әлемдегі астрономия оқулықтарына тіке материал ретінде еңгізілетін болады. Ол Эйншейннің Жалпы мағынадағы салыстырмалы теориясын тағы дәлелдеді, астрофизикаға жаңа бет ашып, ғарыш туралы түсінігімізге жаңа мазмұн қосты.