Жарықтың сынуы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
'''Жарықтың сынуы''' — ''оптикалық сәуленің (жарықтың) екі ортаны бөлетін шекарадан өткен кезде таралу бағытының өзгеруі''. Сыну көрсеткіштері n1 және n2 болатын біртекті изотропты мөлдір (жұтпайтын) орталардың созылыңқы жазық бөліну шекарасында Жарықтың сынуы мынадай екі заңмен анықталады:<br> 1) сынған сәуле түскен сәуле мен бөліну бетіне түсірілген нормаль ([[перпендикуляр]]) арқылы өтетін жазықтықта жатады;<br> 2) түсу бұрышы () мен сыну бұрышы () Снеллдің сыну заңымен байланысқан: n1sіn=n2sіn (суретті қ.). Жарықтың сынуы жарықтың шағылуымен қатар жүреді. Бұл жағдайда сынған және шағылған сәуле шоқтары энергияларының қосындысы түскен сәуле энергиясына тең. Олардың салыстырмалы қарқындылығы сәуленің түсу бұрышына, n1 мен n2-нің мәндеріне және түскен сәуле шоғындағы жарықтың полярлануына тәуелді болады. Сәуле [[нормаль]] ([[перпендикуляр]]) түскен кезде сынған және түскен жарық толқындарының орташа [[энергия|энергияларының]] қатынасы мынаған тең: 4n1n2/(n1+n2)2. Егер n2<n1 және түсу бұрышы arcsіn (n2/n1) болса, онда Жарықтың сынуы болмайды. Бұл жағдайда бөліну шекарасына түскен жарық толқынының барлық энергиясы түгелдей шағылған толқынмен кері қайтады (яғни жарықтың толық ішкі шағылу құбылысы пайда болады). -дің кез келген мәнінде (=0-ден басқа) Жарықтың сынуымен қатар жарықтың полярлану күйі де өзгереді және бұл құбылыс сызықты полярланған жарықты алу үшін пайдаланылады. Жарықтың сынуының түскен сәуленің полярлануына тәуелділігі сәуленің қосарланып сынуы кезінде ерекше байқалады. Жалпы айтқанда, ортаның сыну көрсеткіші (n) жарық толқынының ұзындығына () тәуелді болады (қ. [[Жарық дисперсиясы]]). Сондықтан [[монохромат]] емес жарық сынған кезде, оның әр түрлі толқын ұзындықтары () бар сәуле құраушылары әр түрлі бағытта таралады. [[Линза|Линзалар]] мен көптеген [[оптика|оптикалық]] приборлардың құрылысы Жарықтың сынуы заңдарына негізделген.
<ref name="source1">"Қазақ Энциклопедиясы"</ref>
== Пайдаланылған әдебиеттер ==