Кристалдық тор: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Тег: Reverted
1-жол:
'''Кристалдық тор''' – атомдардың (иондардың, молекулалардың) кристалдық зат күйіне тән үш өлшемінде периодты түрде қайталана дұрыс орналасуы. Кристалдық торды сипаттауға атомдардың элементар торда орналасуын білу жеткілікті. Элементар торда үш бағытта бірте-бірте параллель жылжыта отырып, кристалдың кеңістіктегі құрылымын түгелдей айқындауға болады.Кристал симметриясына сәйкес қиғаш не тік бұрышты параллелепипед, квадрат не алты бұрышты призма, куб тәрізді болады.<ref>Қазақ Совет энциклопедиясы 6 том 95 бет, Бас редактор М.Қ.Қаратаев, Алматы 1975</ref>
 
'''Кристалдық тор''' – [[кристалл]] заттардағы атомдардың, [[ион]]дардың, [[молекула]]лардың белгілі бір ретпен орналасуы. Кристалдық тор бір-біріне тығыз орналасқан параллелепипедтерден немесе кубтардан тұрады. [[Параллелепипед]] пен [[куб]]тар кристалдық тордың ұяшығы болып табылады. [[Атом]]дар, [[ион]]дар немесе [[молекула]]лар орналасқан [[параллелепипед]]тің төбелері (бұрыштары) кристалдық тордың түйіндері, ал олар арқылы өтетін түзу сызықтары қатарлары деп аталады. Бір қатарда жатпайтын үш түйін арқылы өтетін жазықтықты [[жазық торап]] дейді. Элементар ұяшықтың үш бағыттағы сызықтық өлшемдері мен оның жақтарының аралық бұрыштары кристалдық тордың параметрлері болып табылады. Кристалдық тордың өлшемдері, [[атом]]дары мен [[молекула]]лардың орналасуы [[рентгенография]], [[электронография]], [[нейтронография]] көмегімен анықталады. Кристалдық тор статистикалық тұрғыдан тұрақсыз болады, атомдар мен иондар өзінің тепе-теңдік қалпынан белгілі бір [[амплитуда]]да тербеліп тұрады. Температура өскен сайын бұл тербеліс артады, ал балқу температурасына жеткенде, кристалдық тор ыдырап, зат сұйықтыққа айналады.<ref name="source1">"Қазақ энциклопедиясы"</ref>.<ref>Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі:
Машинажасау. — Алматы: "Мектеп" баспасы, 2007. ISBN 9965-36-417-6</ref>