Қатты қанаттылар: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Тег: Reverted
Өңдеу түйіні жоқ
Тег: Reverted
32-жол:
Негізгі тұқымдастары: [[жапырақ жемірі]], тақтамұрттылар, [[шыртылдақ қоңыздар]], [[бізтұмсық қоңыздар]], қара денелілер, [[дәнек қоңыздар]], [[мұртты қоңыз]], [[қабық қоңызы]], т.б. Қоңыздар өте алуан түрлі және барлық жерде кездеседі. Олардың арасында жыртқыштары, өсімдік қоректілері, сапрофагтары, некрофагтары және құрлықта, топырақта, суда тіршілік ететін түрлері бар. Көпшілігі ауыл және орман шаруашылықтарының зиянкестері, сонымен қатар қоңыздар шіріген заттарды (сапрофагтар), зиянды жәндіктерді (жыртқыштар) жеп көп пайда келтіреді, табиғаттағы [[зат алмасу]]да маңызды орын алады.<ref>“Қазақ Энциклопедиясы”</ref>
 
'''Қи қоңызы''' (Coprinae) - тақта мұрттылар тұқымдасына жататын қоңыздар. Дене тұрқы 3-70 мм, көбі малдың қиы, өлексемен, кейбір түрлері ғана өсімдікпен қоректенеді. Қи қоңызы малдың қиын дөңгелетіп ініне түсіреді де, ұрғашылары жұмыртқасын сол қиға салады, личинкалары келесі жылы ересек қи қоңызына айналады. Қазақстанда скарабей деген түрі кең тараған. Қи қоңызы малдың қиын және өлексе жеп табиғатты тазартуда пайдасы бар. <ref>Қазақ Совет энциклопедиясы 6 том 556 бет, Бас редактор М.Қ.Қаратаев, Алматы 1975</ref>
 
== Дереккөздер ==