Фин тілі: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
34-жол:
Фин тілі — [[Еуропа одағы|Еуропалық Одақтың]] 24 [[ресми тіл]]інің бірі.
== Лингвогеография ==
=== Ауқымы мен саны ===
[[File:Finnish language map, detailed areas.png|thumb|(көк) Фин тілі ресми мәртебеге ие. (жасыл) Фин тілін халықтың едәуір бөлігі қолданады.]]
Фин тілінде Финляндия халқының көпшілігі (92,1 %), сондай — ақ Финляндиядан тыс жерлерде — [[Швеция]] мен [[Норвегия]]да, [[Финнмарк]] провинциясында, [[АҚШ]], [[Эстония]], [[Ресей]]дегі фин диаспорасы арасында (негізінен [[Ленинград облысы]] мен [[Карелия Республикасы|Карелия]]да) тұратын этникалық финдер сөйлейді.
==== Швециядағы фин тілі ====
[[File:Finsktalande södra sverige.png|thumb|Швецияда фин тілінің таралуы (2005)]]
Фин тілі Швецияда кең таралған, ол ресми түрде мойындалған азшылық тілі болып табылады (мәртебе 1999 жылы берілген). Фин диаспорасы Швецияда негізінен [[Кеңес-Фин соғысы|қысқы соғыс]] кезінде Финляндиядан балаларды эвакуациялау мен [[Екінші дүниежүзілік соғыс]]тан кейінгі жылдарда және 1970 жылдардың басына дейінгі финдердің (негізінен шығыс және орталық Финляндиядан) жаппай еңбек эмиграциясының нәтижесінде қалыптасты. Финдік азшылықтың саны 712 мың адамға дейін жетеді, оның ішінде әртүрлі бағалаулар бойынша 250-ден 470 мыңға дейін адам фин тілін қолданады немесе ең болмағанда фин тілін түсінеді. Шведтік финдер тек швед тілінде сөйлейді немесе [[Билингвизм|екі тіл]]де сөйлейді, ал финді ең жақсы жағдайда мұра ретінде қолданады. Диаспорада фин тілінің стандарты да, фин швед аймағы Турнедаленнің жергілікті нұсқасы - [[меянкиели]] де қолданылады. Швециядағы фин тілі швед тілінде сөйлейтіндердің көпшілігі мәртебесінің төмендеуіне және толыққанды сөйлеушілер санының төмендеуіне алып келген мәртебесі төмен тіл ретінде қабылданды. 1970 жылдардан бастап фин тілінің рөлін арттыру үшін жасалған талпыныстар айтарлықтай нәтижеге жетпегеніне қарамастан, фин тілінде сөйлейтін азшылықтың лингвистикалық құқықтары барған сайын заңнамада бекітілуде: мысалы, 2014 жылдан бастап 290 швед коммуналарының 52-сі Фин тілінде негізгі қызметтерді ұсынып келеді. Екі тілділікке жақын болу Финляндиямен шекаралас Швецияның аудандарында ғана байқалады ([[Лулео]], [[Хапаранда]]).
[[Санат:Фин тілі]]
| |||