Гравитациялық сингулярлық: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Тег: Manual revert
Өңдеу түйіні жоқ
 
1-жол:
[[File:Black_hole_lensing_web.gif|thumb|200px|Шварцшильда қара құрдымы сызықтық беттегі фондық галактикаға өтіп жатқан гравитациялық линзаның анимациялық моделі. Айналасындағы уақыт жоғары дәрежеде иілген]]
'''Гравитациялық сингулярлық''' ({{lang-en|Gravitational singularity}}, ''Уақыт-кеңістік сингулярлығы'' (spacetime singularity), немесе жай ''"сингулярлық"'' - ''"ерек"'', ''"дара"'', ''"соңғы"'') — [[Кеңістік пен уақыт|уақыт-кеңістіктегікеңістік]]тегі ерекше орын болып, [[Жалпы салыстырмалылық теориясы]] жорамалы бойынша, ғарыштық дененің [[гравитациялық өріс]]і [[координата жүйесі]]не тәуелді болмай, шексіз болады. Гравитациялық өрістің күшін өлшеуге қолданатын шамалар уақыт-кеңістік иілімінің скалярлық тұрақтысы (the scalar invariant curvatures) болып, ол материя тығыздығын өлшеуді де қамтиды. Мұндай шамалар сингулярлық шексіз болғандықтан, қалыпты ғарыштық уақыт-кеңістік заңдары бұзылады.<ref>{{cite web|url=http://www.physicsoftheuniverse.com/topics_blackholes_singularities.html|title=Blackholes and Wormholes}}</ref><ref>{{cite journal|url=http://www.einstein-online.info/spotlights/singularities|title=Spacetime Singularities|author=Claes Uggla|journal=Einstein Online|volume=2|year=2006|number=1002|access-date=2015-10-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20170124030605/http://www.einstein-online.info/spotlights/singularities|archive-date=2017-01-24|url-status=dead}}</ref>
 
Гравитациялық сингулярлық [[Астрофизика]] мен [[космология]] ғылымдарында [[Жойқын жарылыс]] кезіндегі [[Әлем|ғалам]]ның алғашқы күйі ретінде сипатталады, сондай-ақ ол негізінен [[Қара құрдым]] өзегіндегі щексіз тығыздық ретінде [[Жалпы салыстырмалылық теориясы|жалпы салыстырмалық]] жағдайында қарастырылады. Жорамалданған сингулярлық тегі нақты өмір сүретін (Жойқын жарылыстың алғашқы сатысында болған) нәрсе ме деген мәселеде физиктер бір шешімге келе алған жоқ; сондай-ақ сондай асқын (extreme) тығыздықта қандай оқиға болатынын да қазіргі ғылым түсіндіруге қауқарсыз.