'''Көне түркі жазулары''' (басқаша Орхон-Енесей жазулары) — б.з. V ғ. — б.з. Xғғ аралығындағы [[Түркілер|түркі]] [[тайпа]]ларының тасқа қашап жазған жазбалары.
[[Орхон-Енисей ескерткіштері]] алғаш [[Орхон өзені]]ні бойынан (Екінші түркі қағандығы кезі) табылды, кейін [[Енисей өзені]]нің жоғарғы ағысында ([[Қырғыз қағандығы]]). Кейде руник жазбасы дейді, алман [[Руналық жазу|руналарынынан]] жанасым тауып (кейбір нышандар кескіні дәл келіп тұр, дауысты мағынасы да жақын). [[Азия]]лық түркі руналары [[соғды жазуы]]ның негізінде VIII ғ. бұрын жасалған деп есептеледі. Оның [[әліпби]]інде 40-қа жуық [[графема]] бар. Көне түркі руника жазуы ерекшелігі - онда негізгі [[Веляр (таңдай) дауыссыздар|велярлық]] және [[Палаталдану I|палаталдық]] [[Дауыссыз дыбыстар|дауыссыздарға]] арналған бірнеше жұп дербес [[әріп]]тер бар. Көне түркі руника жазуы [[Жұмбақ|жұмбағын]] 1893 жылы В. [[Томсен]] шешкен. [[Орхон жазба ескерткіштері|Орхон ескерткіштерінің]] тұңғыш тәржімаларын 1894 жылы В.В. [[Радлов]] жасаған.<ref>Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Лингвистика / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын – Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ. 2007. ISBN 9965-08-235-9</ref>
== Жазу әдісі ==
[[Image:Kokturk Tengri.gif|thumb|200px|Орхон-Енисей ескерткіштеріндеі ''[[Тәңір]]'' сөзінің жазылуы]]
