Майлы дақылдар

Майлы дақылдар

Майлы дақылдар — май алу үшін қолдан өсірілетін бір жылдық және көп жылдық ағаш, бұта, шөптесін өсімдіктер. Күрделі гүлділерден —

• күнбағыс
• мақсары;

бұршақ тұқымдасынан —

• соя
• жаңғақ;

еріндігүлділерден —

• перилла;

майшетен тұқымдасынан —

• зәйтүн;

орамжапырақ тұқымдасынан —

• рапс;
• қыша, т.б. тұқымынан, жемісінен, тамыр түйнегінен май алынады.

Майлы дақылдардың тұқымы, жемісіндегі майдың мөлшері

• күнбағыста 29 — 57%
• сояда 15 — 26%
• қышада 20 — 45
• кенедәнде 47 — 59%
• зығырда 35 — 52%
• арахиста 41 — 57%
• рапста 45 — 50%
• майшетенде 25 — 67%
• күнжітте 50 — 56% болады.

Сондай-ақ май талшықты (мақта, салалы зығыр, кенепшөп), эфирлі-майлы дақылдардан (кориандр, тмин, анис), жаңғақ-жемісті ағаштардан (грек жаңғағы, бадам, самырсын), шабдалы, өрік (дәнек майы), бидай мен жүгері тұқымынан, т.б. алынады. Майдың құрамы мен сапасы Майлы дақылдардың түріне және сортына, ауа райына және топырақтың түрі мен құнарлылығына, сондай-ақ, жүргізілетін агротех. шараларға байланысты. Қазақстанда күнбағыс, соя, қыша, кенедән, зығыр, күнжіт тұқымдасы, т.б. егіледі.

Пайдаланған әдебиет

• Қазақ энциклопедиясы