Дала шпаттары: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
{{Қорық аймақ | name =ДАЛА ШПАТТАРЫ | image =Feldspar 1659.jpg|200px | }}‎ '''Дала шпаттары ''' – қаңқалы силикаттар класының өте көп тараған, [[тау жынысынжынысы]]н түзетін минералдар[[минерал]]дар тобы. Бүкіл [[Жер]] қыртысының 50%-ын құрайды. Дала шпаттарының моноклиндік және триклиндік сингонияда кристалданады. Кристалдары тақта немесе бағана пішінді. Түсі ақ, қызғылт, сұр, т.б. Қаттылығы 6,0 – 6,5, меншікті салмағы 2,5 – 2,8 г/см3, балқу t 1110 – 1550°С. Дала шпаттары [[кальций]]-натрийлі[[натрий]]лі (плагиоклаздар), калий-натрийлі (ортоклаз, микроклин, санидин, т.б.) және калий-барийлі болып бөлінеді. Дала шпаттары көптеген тау жыныстарының құрамына кіреді, [[граниттерде]], сиениттерде (плагиоклаздар, сілтілі Д. ш.), диориттерде, габброда (плагиоклаздар), т.б. магмалық[[магма]]лық жыныстарда жиі кездеседі. Олар метаморфтық жыныстардың (гнейс), [[кристалл]] тақтатастардың, [[амфиболиттер|амфиболиттердің]] құрамында түзіледі. Үгілу нәтижесінде дала шпаттары серицитке, каолинге, монтмориллонитке, сазды минералдарға айналады, ал гидротермальдық өзгерістерге және метаморфтануға шалынғанда [[цеолит]], [[скаполит]], [[мусковит]], т.б. түзіледі. Дала шпаттары [[керамика]], [[фарфор]], шыны өнеркәсібінде, [[эмаль]], [[кірпіш]], бояу, [[бетон]] мен [[цемент]] әзірлеу үшін пайдаланылады. Кейбір дала шпаттары ([[амозонит]], т.б.) әшекейлегіш тас, ал [[лабродорит]] қаптама материал ретінде қолданылады.
 
<ref>Қазақ энциклопедиясы</ref>