Нацизм: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Тег: VisualEditor Mobile edit Mobile web edit
Өңдеу түйіні жоқ
2-жол:
[[Сурет:Bundesarchiv Bild 183-H1216-0500-002, Adolf Hitler.jpg|thumb|Нацизмның негізін қалаушы — Германия [[фюрер]]і және рейхсканцлері (1933—1945) [[Адольф Гитлер]]]]
'''Ұлтшылдық-социализм''' ({{lang-de|Nationalsozialismus}}), көбінесе '''нацизм'''<ref>Саяси түсіндірме сөздік. – Алматы, 2007.
ISBN 9965-32-491-3</ref> атауымен танымал — [[Немістер|неміс]] [[Тоталитаризм|тоталитарлық]]<ref name="Bracher">''Bracher K. D.'' [https://web.archive.org/web/20071022163656/http://etext.virginia.edu/cgi-local/DHI/dhi.cgi?id=dv4-54 Totalitarism.]{{ref-en}}</ref>, [[Экстремизм|экстремистік]]{{sfn|БРЭ|2013|с=178}}, [[Радикализм|радикалдық]], [[нәсілшілдік]], [[Антисемитизм|антисемитисттік]] [[саяси идеология]]<ref>{{Cite web|url=https://fullfact.org/online/nazis-socialists/|title=The Nazis were not socialists|author=Rachael Krishna|publisher=Full Fact|accessdate=2020-05-14}}</ref> және 1919—1945 жылдардағы қозғалыс, [[Фашизм|фашизмнің]] ерекше формасы<ref>Neocleous, Mark. ''Fascism''. Minneapolis, Minnesota, USA: {{нп3|University of Minnesota Press||en|University of Minnesota Press}}, 1997 p. 23.</ref>{{sfn|БРЭ|2013|с=178}}<ref>{{Книгакітап|ссылкасілтеме=https://www.google.ru/books/edition/Explaining_Politics/rayTAgAAQBAJ|автор=Oliver Woshinsky|заглавиетақырыбы=Explaining Politics: Culture, Institutions, and Political Behavior|годжыл=2008|издательствобасылым=Routledge|pages=156|allpages=9 B/W Illustrations, 424|isbn=9780415960786}}</ref>. Нацизм өзіне этникалық ұлтшылыдықты, «арий нәсілінің» идеясын, және де оның [[Нәсілшілдік|басқа нәсілге қарағанда биологиялық және мәдениеттік үстемдігін]], нәсілдік [[Антисемитизм|антисемитизмді]] («семиттік нәсіл» — [[еврейлер]] — [[Үшінші рейх|гитлер Германиясында]] антипод, және де неміс халқының ең басты жауы болып саналған), славянофобтық, «арийстік» (неміс халқының) [[Социализм|социализмдік]], [[Антикоммунизм|антикоммунизмдық]], анти-[[Либералды демократия|либералдық]] және [[Демократия|антидемократиялық]] идеологиясы болады. Ұлтшылдық-социализмдық неміс жұмыс партиясының идеологиясы ({{lang-de|NSDAP}}), 1933—1945 жылдары [[Германия|Германияның]] ([[Үшінші рейх]]) ресми идеологиясы болды.
 
Ұлтшылдық-социализм өзінің басты мақсаты ретінде неміс халқы әл-ауқатты өмір сүру үшін, кең аймақта «нәсілдік таза», «арийстік», ұзақ уақыт бойы өмір сүре алатын («[[Үшінші рейх|мыңжылдық рейх»]]<ref name="ivin">{{книгакітап|авторавторы=|заглавиетақырыбы=[[Философия: Энциклопедический словарь]]|ответственныйжауапты=Под ред. [[Ивин, Александр Архипович|А. А. Ивина]]|ссылка=|местоорны =М.|издательствобаспасы=Гардарики|годжыл=2004|том=|страницбеттері=1074|страницы=|isbn=5–8297–0050–6}}</ref>) мемлекетті құруды қойды.
 
Ұлтшылдық-социализм өзінің басты мақсаты ретінде неміс халқы әл-ауқатты өмір сүру үшін, кең аймақта «нәсілдік таза», «арийстік», ұзақ уақыт бойы өмір сүре алатын («[[Үшінші рейх|мыңжылдық рейх»]]<ref name="ivin">{{книга|автор=|заглавие=[[Философия: Энциклопедический словарь]]|ответственный=Под ред. [[Ивин, Александр Архипович|А. А. Ивина]]|ссылка=|место=М.|издательство=Гардарики|год=2004|том=|страниц=1074|страницы=|isbn=5–8297–0050–6}}</ref>) мемлекетті құруды қойды.
== Идеология ==
Нацизм — [[Германия|Германияның]] XX ғасырдың басында пайда болған, әлемдегі ең қатыгез идеологиялардың бірі болып саналады. Оның ең басты мақсаты — бүкіл немістілді халықтарды бір [[Герман рейхі|Германдық мемлекетке]] қосу еді. Нацизм өзіне этникалық ұлтшылыдықты, «арий нәсілінің» идеясын, және де оның [[Нәсілшілдік|басқа нәсілге қарағанда биологиялық және мәдениеттік үстемдігін]] қосты. Нацисттердің ойынша, идеалды неміс мемлекеті [[Бірпартиялық жүйе|бірпартиялық]], [[Жеке басқа табыну|жеке басқа табынушылық]], және [[Автократия|автократиялық]] болу керек. Бұл ой Ұлтшылдық-социализмдық неміс жұмыс партиясының ({{lang-de|NSDAP}}), одан кейін [[Үшінші рейх|Үшінші рейхтің]] ресми ұранында айтылған: «Бір халық, бір рейх, бір көшбасшысы ([[фюрер]])» ({{lang-de|Ein Volk, ein Reich, ein Führer}}).
Line 11 ⟶ 12:
[[Сурет:Standarte Adolf Hitlers.svg|thumb|Германияның Фюрер және рейхсканцлері байрағы]]
Көшбасшы — [[фюрер]] ({{lang-de|Führer}} {{Audio-IPA|de-Führer.ogg|[ˈfyːʁɐ]}} — «''көсем''», «''жетекші''»), [[Нацисттік Германия|нацисттік Германияның]] елбасы (1933—1945). Нацизм идеологиясы бойынша, фюрер — тек қана Германия мемлекетінің басшысы емес, онымен қоса, әлемдегі барлық неміс халқының өкілі, халықтың тұмары болып саналған.<ref>[http://www.etymonline.com/index.php?term=F%FChrer]</ref><ref>{{cite web|url=http://www.etymonline.com/index.php?term=fare|title=Online Etymology Dictionary}}</ref> «Фюрер» лауазымын алған адам — жалғыз [[Адольф Гитлер]].
 
== Дереккөздер ==
{{дереккөздер}}
<references/>
 
{{wikify}}
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Нацизм» бетінен алынған