|
'''Қан плазмасы''' ({{lang-el|πλάσμα}})– [[қанҚан|қанның]]ның сұйықтық бөлімі, [[ақуыз]]дарақуыздар коллоидты ертіндісі. Оның құрамына (90-92%) [[Органикалық зат|органикалық]] және [[Анорганикалық заттар|анорганикалық заттар]](8-10%) кіреді. [[Плазма|Плазмадағы]] оганикалық заттардан ең көбі [[БЕЛОК|белоктар]] (орта есеппен 7-8%) – албуминдер, глобулиндер және фибриноген (фибриногені жоқ плазманы қанның сары суы деп атайды).Одан басқа, қан плазмасы құрамында глюкоза, май, майтекті заттар, аминқышқылдар, мочевина, зәр және сүт қышқылы, ферменттер,гормондар т.б. болады. Анорганикалық заттар қан плазманың 0,9-1,0% бөлімін құрайды. Бұл негізінен [[Натрий|натрий]], [[Калий|калий]], [[КАЛЬЦИЙ|кальций]], [[Магний|магний]] т.б тұздары. Тұздардың сұйықтықтың құрамы физиологиялық сұйықтық деп атайды, оның құрамы қан плазмасының тұздар құрамына сай келеді. Медицинада физиологиялық сұйықтық ағзаға сұйықтық жеткізу үшін пайдаланады.
Қан плазмасында ерітілген ақуыздар, минералды тұздар және басқа заттар арнайы осмостық қысымын белгілейді, ол ұлпамен қан арасындағы судың алмасуында үлкен рөль атқарады. Белоктар плазмаға тұтқырлық (вякость) қасиетін береді де қан ұю процесінде де маңызды рөль атқарады.
|
