Балауыз: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

▲'''Балауыз''' — [[ара|араның]] балауыз безінен бөлінетін [[зат]]. [[Ара]] одан өздеріне кәрез салады. [[Балауыз]] ежелден шырақ жасау және бальзамдау үшін қолданылған. Қалыпты температурада Балауыз ақ, ақшыл сары, қара қоңыр, не қара түсті зат. Құрамы күрделі, онда 70 — 74% спирттер мен май қышқылдарының күрделі эфирлері, 15% [[май]] қышқылы, 12 — 15% [[көмірсутек]] бар. Балауыз — [[су]] тепкіш зат, спиртте және глицеринде ерімейді. 35С-тан жоғары температурада жұмсара бастайды да, 60 — 65С-та балқып сұйылады. Алыну әдісіне, өңделуіне қарай Балауыз бірнеше түрге бөлінеді. Омарта Балауыззы қайнатып немесе омартада арнаулы преспен сығып алынады. Ол өнеркәсіпте, медицинада қолданылады. Престелген Балауыз арнаулы машинамен кәрезді престеу арқылы алынады. Сығынды Балауызды кәрез қалдықтарынан алады. Бұл аяқкиім майын, бояу жасауға, т.б. пайдаланылады. Омарта Балауызы мен престелген Балауыз түсіне, қоспасына қарай 3 сортқа бөлінеді: қоспасыз ақ не ақшыл сары түсті (1-сорт), сары не ашық қоңыр (2-сорт) және қара қоңыр, қара түсті (3-сорт). Бір [[маусым|маусымда]] әр ара ұясынан 2—3 кг-ға дейін Балауыз алынады. <ref> Қазақ энциклопедиясы, 2 том; </ref>