Шариғат: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Information and pictures that do not correspond to the topic were taken
Өңдеу түйіні жоқ
Тег: Reverted
2-жол:
 
'''Шариға''', '''Шариғат''' («тура, дұрыс жол»; беделді билік арқылы орындалуы міндеттелген заң, нұсқау) — шариғат, мұсылмандардың иманын айқындап, адамгершілік мұраттары мен діни ожданын қалыптастыратын, сондай-ақ олардың мінез-құлкын реттеуші нақтылы өлшемдер бастауы болып табылатын, бәрінен бұрын [[Құран]] мен [[сүннет]]тер арқылы пысықталған нұсқаулар жиынтығы.
 
Шариғат, шариғат құқығы немесе ислам құқығы – ислам мәдениетінің бір бөлігін құрайтын діни қағидалардың жиынтығы. Арабша шари‘ә сөзі (араб.: شريعة‎) Құдайдың ашылған заңына қатысты және бастапқыда «жол» немесе «жол» дегенді білдіреді.
 
Классикалық шариғат қоғамдық және жеке өмірдің көптеген аспектілерін, соның ішінде діни рәсімдерді, отбасылық өмірді, бизнесті, қылмысты және соғысты қарастырады. Бұрынғы заманда шариғатты тәуелсіз заңгерлер түсіндірді, олар өздерінің құқықтық пікірлерін Құранға, хадистерге және ғасырлар бойғы пікірталастарға, түсіндірулерге және прецеденттерге негіздеді. Шариғаттың кейбір бөліктерін осы сөздің әдеттегі мағынасында «заң» деп сипаттауға болады, ал басқа бөліктері Құдайдың қалауына сәйкес өмір сүру ережелері ретінде жақсырақ түсініледі.
 
Кейбір классикалық шариғат тәжірибелері адам құқықтарын, гендерлік теңдік пен сөз бостандығын өрескел бұзуды қамтиды.<ref>https://www.iusinitinere.it/clash-between-sharia-law-and-human-rights-in-light-of-pace-resolution-2253-23827</ref><ref>http://www.etc-graz.eu/wp-content/uploads/2020/08/insan_haklar__305_n__305__anlamak_kitap_bask__305_ya_ISBNli_____kapakli.pdf</ref> «Соғыс кезінде тұтқынға алынған» әйелдердің жағдайы [[адам құқықтары]] тұрғысынан маңызды мәселе болып табылады. Құранның дәстүрлі түсіндірмесі бойынша бұл әйелдер тәркіленген тауарлар. Бұл әйелдердің некеде болғаны немесе жоқтығы ескерілмейді және басқа құлдықтағы әйелдер сияқты құқық иелері (жауынгерлер немесе оларды сатып алушылар) олардың келісімінсіз денелеріне жыныстық қатынас жасай алады.(әл-Му’минун;5-6)(қараңыз:[[Соғыс қылмыстары]], [[Исламдағы діннен безу]])
 
[[Сурет:Taliban beating woman in public RAWA.jpg|thumb|Ауғанстандағы Революциялық Әйелдер Лигасы жасырын түрде 2001 жылдың 26 ​​тамызында түсірілген суреттер. Дін полициясы әйелді паранжасын (бетін) ашқаны үшін көпшілік алдында таяқпен жазалайды.]]
 
== Шариғат ұғымының пайда болуы ==
[[Ислам]]дық дәстүр шариғат ұғымын, ең алдымен, оның [[Құран]]да (негізінен, [[Мекке]]де түскен сүрелерде) дінге сенушілерді адамгершілік кемелдікке, пәнилік рахатқа жеткізіп, жұмаққа алып баратын, Аллаһ сызып берген төте жолды бейнелеу үшін қолданылуымен байланыстырады. Бұл ұғымның жалпылама мағынасы, сондай-ақ оның Шариғат түбірінен шығуына да байланысты, осы түбір [[Құран]]да бір нәрсені міндетті түрде орындауды заңдастыру, нұсқау мағынасында кездеседі. Ислам идеологиясында шариға термині мен оның синонимдері - аш-ширға және ат-ташриғ - Ислами немесе Исламдық (мұсылмандық, Исламдық) деген анықтауыштармен тіркесе отырып жалпы тілдік мағынада әрбір мұсылман басшылыққа алуға тиісті кұқықтарға, сондай-ақ оның мінез-кұлқы мен ниетінің тазалығын бағалау үшін [[Аллаһ]] белгілеген өлшемдерге қатысты қолданылады. Сондықтан шариға ұғымы, көбінесе, бұқаралық түсінікте тұтас алғандағы Исламдық өмір салты, құрамына әртүрлі - діни, адамгершілік, заңдылық, тұрмыстық өлшемдерді, сондай-ақ [[әдет-ғұрыптар]]ды біріктіретін жалпыға ортақ [[Ислам]]дық мінез-құлыктар ережелерінің жиынтығы түрінде қабылданады. Шариғаны мұндай кең мағынада «діни заң» деп те атайды, бұл жерде шариға термині заң тіліндегі мағынада емес, жалпы әлеуметтік мағынада қолданылып тұр. [[ТМД|ТМД-дағы]] Ислам дінін ұстайтын аймақтарда «шариға заңдары» деген тіркестің де мағынасы дәл осындай.
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Шариғат» бетінен алынған