Көмірқышқыл газ: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

'''Көмір қышқыл газы''' , ''көмір қышқылының ангидриді'', CO₂ – түссіз, аздап қышқылтым дәмі бар [[газ]]; меншікті салмағы 0,0019 г/см³, балқу t –56,6°С, қайнау t –78,5°C. Газ күйінде суда және кейбір органикалық еріткіштерде ериді. Сұйық [[көмір]] қышқыл газы қатты суығанда (қатты СО₂) [[қар]] сияқты массаға ''“құрғақ мұзға”'' айналады. Сумен әрекеттескенде көмір қышқылы түзіледі.

Көмір қышқыл газын 1754 ж. ағылшын ғалымы [[Джозеф Блэк]] зерттеп, [[магний]] карбонатының ыдырауы кезінде бөлінетін газ екендігін айтқан, ал 1789 ж. француз ғалымы [[Антуан Лавуазье]] оның құрамын анықтаған. Көмір қышқыл газы қызуға төзімді. Тек 2000°С-тан астам температурада ғана [[көміртек]] оксиді мен [[оттек]] түзе ыдырайды.

Көмір қышқыл газының [[фотосинтез]] процесінде маңызы зор, ол – организмде зат алмасу нәтижесінде түзілетін басты өнімдердің бірі. Лабораторияда көмір қышқыл газын Кипп аппаратында мәрмәрға тұз қышқылымен (HCl) әсер ету арқылы, ал өнеркәсіпте[[өнеркәсіп]]те әктасты[[әктас]]ты не борды ыдырату арқылы алады: CaCO₃CaO+CO₂. Бұдан шыққан көмір қышқыл газын арнайы әдістермен[[әдіс]]термен тазартады. Көмір қышқыл газы, негізінен, тамақ ([[қант]], сыра, т.б.) өнеркәсібінде құрғақ [[мұз]], тағамдарды консервілеу үшін, [[өрт]] сөндіруде, газдандырылған [[су]], емдік көмірқышқыл ванна дайындауда, [[химия]] өнеркәсібінде сода өндіруде қолданылады. <ref name=”source1”> “Балалар Энциклопедиясы”, V-том </ref>