Албандар: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

'''Албандар''' (өз атауы — шкиптар, [[Италия]]да — арбрештер) — [[Албания]]ның негізгі халқы. [[Югославия]], [[Грекия]], [[Италия]], [[Түркия]] т.б. елдерде де тұрады. Жалпы саны — 3,3 млн. (1994). Балкан-кавказ расасының үлкен еуропеидтар нәсіліне жатады. Үндіеуропалық тілдер шоғырының бөлек тобын құрайтын [[албан]] тілінде сөйлейді. Гегиялық говр, тоскиялық диалекті де бар. Жазуы латын графикасына негізделген. Албандардың ата-тектері — Балқан түбегінің ежелгі тұрғындары. Кейбір ғалымдардың айтуынша албандардың этник. тобын иллирийлер, фракийлар құрайды. Албандар мәдениетіне, тіліне римдіктер билігі (б.з.б. 2-4 ғ.), славяндар (6-7 ғ.) отаршылдығы, Византия ықпалы көп із қалдырған. 11 ғ-да басталған тайпалардың араласуынан жергілікті топтар арасында қауымдастықтар құрылды. “Арбер” энтонимі Албанияның барлық тұрғындарына кеңінен тарай бастады. [[Осман империясы]] билеген кезеңде (15 ғ-дан 1912 ж. дейін) Албандар көбі Россияға, Италияға, Осман империясының облыстарына таралды. 17-18 ғ. ислам дінін қабылдады. 20 ғасырдың басында христиандар мен мұсылмандар арасындағы қатынас дерлік тең болды (католиктердің 35% және православтық христиандардың шамамен 15% және мұсылмандардың 50%). Неғұрлым заманауи дереккөзге сәйкес, CIA World Factbook, әртүрлі діндерге сенушілер санының арақатынасы келесідей: мұсылмандар - 56,7%, католиктер - 10%, православтар - 6,8%. Дегенмен, Pew Research Center мәліметтері бойынша, 2009 жылғы жағдай бойынша Албаниядағы мұсылмандардың үлесі тіпті 79,9%-ды құраған. Сонымен бірге, Дүниежүзілік христиан энциклопедиясының дәл осы 2009 жылғы мәліметтері бойынша мұсылмандардың тек 38%, христиандар 36% құрайды. АҚШ Мемлекеттік департаментінің мәліметі бойынша, діни өмірге және шіркеулердегі қызметке белсене қатысатындардың рейтингі небәрі 25 пен 40% арасында ғана. 1912 ж. [[Албания]] тәуелсіздік алды. 1939 — 44 ж. [[Италия]], [[Германия]] басып алушыларына қарсы демокр. төңкерістің жеңуінен кейін ұлт болып бірікті. Негізгі кәсібі — егіншілік, мал шаруашылығы. Тау-кен, жеңіл өнеркәсіп, мұнай, ағаш өндіру дамыған. Туыстық байланыстары ағылшындар үлгісінде. Ән, би, эпостық жырлар мол сақталған.▼