Мордвалар: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
нақтылау |
нақтылау |
||
63-жол:
|3,1 %
|}
[[Сурет:mordva.jpg|thumb|Дәстүрлі киім киген мордва шаруасы, Симбирск губерниясы, XIX ғасырдың ІІ-жартысы.]]▼
== Тілі ==
Мордва тілі көптеген диалектілерге бөлінеді. Мордваларда орыс тілінің ықпалы басым. Жазуы кириллица негізінде.
== Тарихы ==
Эрзя және мокша аталатын екі этникалық топтан тұрады. Мордвалар еуропа үлкен нәсілдің көшпелі түріне жатады. Мокшаларда кейбір моңғолоидтық белгілер байқалады.
[[Христиан діні]]нің православие тармағын ұстанады. Мордвалар [[фин-угор]] тайпаларынан шығып, [[Еділ]] мен [[Ока]] өзендері аралығында тұрған. ▲[[Сурет:mordva.jpg|thumb|Дәстүрлі киім киген мордва шаруасы, Симбирск губерниясы, XIX ғасырдың ІІ-жартысы.]]
Негізгі кәсібі – егіншілік (күздік арпа, бидай, тары). Мал шаруашылығы да жақсы дамыған (сиыр, қой, ешкі). Мордвалар омарташылық кәсібімен де айналысады. Тұрғын үйлері бөренелерден салынып, екі бөлмеден тұрады. Әйелдердің дәстүрлі киімдері: кестеленген, мол әшекей тағылған кеудеше. Бас киімдері қалың матадан жасалған тақия немесе орамал, жамылғы. Ең салтанатты, халық көп жиналатын мейрамдары күзде өткізіледі ([[Вель-ава]]).<ref>«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев — Алматы «[[Қазақ энциклопедиясы]]» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, XI том 27 бет.</ref>
==Мордва халқының жалпыресейлік құрылтайы==
1992 жылдан бастап мордва халқының жалпыресейлік құрылтайлары өткізілуде. Құрылтай белгіленген жарғыға сәйкес Мордва Республикасы мен Ресей Федерациясының басқа аумақтарында тұрып жатқан мокхан және эрзяндардың жоғарғы өкілдік жиналысы болып саналады. Тұңғыш құрылтай 1992 жылдың 14-15 наурызында "Масторава" және "Вайгель" қауымдастықтарының бастамасымен өтті. Бірінші құрылтай кезінде 10 маңызды құжат қабылданды (мокшандар мен эрзяндардың статусы, халықаралық саяси ұйымдарға қатысуы туралы және т.б.).
| |||