Нивхтар: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
→Мәдениеті: толықтыру |
→Мәдениеті: толықтыру |
||
19-жол:
== Мәдениеті ==
Нивхтердің дәстүрлі мәдениетін қастерлеумен және тайпалық культтермен байланысты дамыған салт-дәстүрлер жүйесіне негізделген. Нивхтардың пікірінше, ғаламның моделі адамдар өмір сүретін орта әлемді, сонымен қатар жоғарғы, төменгі, тау және су әлемдерін қамтиды. Оларда рухтар – әр түрлі табиғи элементтердің иелері (таулар мен тайгалардың иесі Пал ызн, теңіз иесі Тол ызн, от иесі Тугрш ытик), жын-шайтан тіршілік иелері (жақсылық пен зұлымдық) мекендеген. Нивхтардың вокалдық және аспаптық музыкасы олардың наным-сенімдерімен тығыз байланысты. Ғаламның басқа салаларымен байланысу үшін нивхтерде кодтар мен медиаторлардың дамыған жүйесі болды. Оның негізгі құралдары ерекше түрде айтылатын сөздер, дыбыстық және музыкалық сигналдар, сиқырлы мағынаға ие болған хореографиялық қозғалыстар болды.<br />
Тынрын — нивхтардың жалғыз ішекті музыкалық аспабы. Оның атауы аспап дыбысына байланысты шыққан – «тын», «рын». Тынрында екі немесе үш дыбыс бір уақытта естілуі мүмкін.
Дәстүрлі нивх костюмі қарапайымдылығымен ерекшеленді және ерлер мен әйелдерде ұқсас болды. Олар [[балық]]тан, [[итбалық]]тан, ит терісінен тігілген қысқа [[шалбар]], бағалы тері аяқ киген. Үстіне азиялық шапан киген. Қысқы халаттарының сыртынан ит терісінен тігілген тон, күртеше киді, оның сыртынан қысқа кеудеше киді. Ауқатты отбасыларда [[сілеусін]] мен [[түлкі]] терісінен тон тіккен. Жылылық үшін ерлер итбалық терісінен жасалған белдемше киген. Бас киімдері – тері құлақшын, жазда матадан немесе қайың қабығынан жасалған конус тәріздес қалпақ.<br />
Негізгі тағамдары – балық, орман аңдары мен теңіз жануарларының еті, жидектер, моллюскілер мен жеуге жарамды шөптер.<ref>[[Қазақ Энциклопедиясы]], 7 том 2 бөлім</ref>
| |||