Ұдмұрттар: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ |
толықтыру |
||
12-жол:
Ежелгі ұдмұрттардың арғы тегі — темір дәуірінде Ананьин археологиялық мәдениетін жасаған Еділ-Кама маңындағы автохтонды тайпалар. Ұдмұрт халқының қалыптасу процесі өте ұзақ уақытқа созылды. Бастапқыда бұл фин-перм тобына жататын шашыраңқы тайпалар болды. Оралдан басқа жерлерге ұзақ уақыт көшу нәтижесінде көптеген қауымдастықтар өмір салтын өзгертіп, мүлде басқа белгілерге ие болды. Ұдмұрттар көршілес коми халқымен бірге ежелгі мәдениеттің көптеген элементтерін сақтаған.
16 ғасырда ұдмұрттар Вятка жеріне қоныстанды, содан кейін олар жиі Арс деп аталып (аударм. - «адам, адамдар»), олар тұратын аймақ Арская деп аталды. Ресей мен Орда арасындағы жерлерді бөлуде ұдмұрт халқы екі бағытта дами бастады: солтүстікте славяндардың, оңтүстікте түріктердің билігінде.
1489 жылы Вятка жерлері [[Ресей]]дің құрамына кірді, бұл ұдмұрт халқының тарихын дамытудың жаңа кезеңі болды. Қазан хандығы құлағаннан кейін қазіргі Ұдмұртияның бүкіл аумағы орыстардың қол астына өтті. XVIII ғасырдан бастап өнеркәсіптің қарқынды дамуы басталады. Ұдмұртиядағы Ресей империясы темір өндірісімен, атыс қаруын өндірумен айналысқан. Келесі екі ғасырда Ұдмүртия қиын кезеңдерді, соның ішінде Екінші дүниежүзілік соғыстың басталуына байланысты тынымсыз еңбекті бастан өткерді. Бүгінгі таңда ұдмұрттың жері Ұдмұрт Республикасы деп аталады және Ресей Федерациясының құрамындағы мемлекет болып табылады.
== Кәсібі ==
Ежелгі удмурттардың негізгі кәсібі егіншілік пен мал шаруашылығы болды. Құнарлы топырақтар әртүрлі дақылдарды өсіруге қолайлы болды, адамдар үнемі жидектер мен көкөністерді қолдануға мүмкіндік алды. Ер адамдар аңшылық, балық аулау, омарта шаруашылығымен айналысқан. Ұдмұрттар ағаш дайындау, ағаш өңдеу, тоқу, әшекейлі тоқыма өнерін, кесте тігуді жақсы меңгерген. 18 ғасырда өнеркәсіптің дамуы басталды. Халық дәстүрлі қолөнерді тастап, өндіріске көшті. Бүгінгі күнге дейін Ұдмұрт халқының бір бөлігі өндіріс саласында жұмыс істейді, бірақ кейбіреулері ата-бабаларының жұмысын жалғастыруда.
== Дереккөздер ==
| |||