Шведтер: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
→‎Тілі: дереккөз
уикилендіру
42-жол:
 
== Тілі ==
Антропологиялық жағынан үлкен еуропа пішіндес нәсілдің атлант-балтық тобының балтық типіне жатады. Герман тілдерінің солтүстік тобындағы швед тілінде сөйлейді. Швед тілінің жазуы V ғасырдан бастау алады, ең көне ескерткіштер негізінен металға, тасқа немесе ағашқа ойып жазылған руникалық жазулар (рундар) болып табылады. Олар ерекше сүйірленіп сызылған кескіндер түрінде кездеседі. Содан кейін жазу латын әліпбиінің негізінде жасалды, оған үш ерекше әріп қосылды. Швед тілінде алты [[диалект]] тобы бар (свей, ет, норланд, шығыс швед, гутни сөйленісі, оңтүстік швед). Финляндия аумағында кең таралған швед диалектілері шығыс швед деп аталады. Швед әдеби тілінің жазбаша түрі, ең алдымен, Упсала, Стокгольм және Седерманланд қалаларының орталық диалектілеріне негізделген.<ref>Э.Д. Сүлейменова, Д.Х.Ақанова, Н.Ж.Шаймерденова «Қазақстан тілдері: әлеуметтік лингвистика анықтамалығы»: Кітап.–Алматы: «Издательство Золотая Книга» ЖШС, 2020 ж. 204-бет.</ref>
 
== Діні ==
51-жол:
 
== Кәсібі ==
Шведтердің дәстүрлі кәсіптері негізінен [[мал шаруашылығы]], [[егіншілік]] және [[балық аулау]]. Тері өңдеу, жіп иіру, қолөнер бұйымдарын жасау ісімен де шұғылданады. Шаруашылығы мен тұрмысы дат, фарер, т.б. осы аймақтардағы халықтарға өте ұқсас.
 
Шведтер хутор секілді мекендерде, шағын қоныстарда өмір сүрген. Солтүстік және орталық аудандарда үш бөлмелі қима баспаналар кең тарады, аулада екі қабатты шаруашылық құрылыстар салынды. Оңтүстік аудандарда баспаналар каркастан тұрғызылды. Оның адамдар тұратын бөлмелері ортасында, ал шаруашылық жайлары жанында орналасты. Бөлмелеріне пеш, камин салынды.<ref>«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «[[Қазақ энциклопедиясы]]» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, IX том.</ref>
 
== Мәдениеті ==
Ерлер — кестелі көйлек, екі қатарлы түймелері бар қой жүнінен тоқылған [[күртеше]], тері [[жилет]], тізеге дейін түсетін [[шалбар]], жүннен тоқылған байпақ, тоқылған бас киім; әйелдер — ұзын жең көйлек, блузка, ұзын юбка, мата алжапқыш, т.б. ою-өрнектер түсірілген киімдер киеді. Ұлттық киім үлгілері 20 ғасырдың ортасына дейін сақталып келді.
 
Дәстүрлі тағамдары дәнді дақылдардан жасалынды. Мейрам күндері мейіз қосылған ботқа, алма торты, тәтті сыра, күлше түрлері дайындалады. Отбасылары шағын. Туыстық қатынастары ағылшындарға ұқсас. Ұлттық діни мейрамдарынан басқа Люция күні (13 желтоқсан), масленица сынды мерекелер жылма-жыл тойланып тұрады.
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Шведтер» бетінен алынған