Қырғи қабақ соғысы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ Тег: VisualEditor Mobile edit Mobile web edit |
|||
1-жол:
[[Сурет:Cold War Map 1959.svg|thumb|300px|Қырғи қабақ соғысы - 1959ж]]
'''«Қырғи қабақ соғысы»''' — 1945 — 1991 ж. аралығында әлемдегі екі саяси жүйедегі аса ірі мемлекеттер [[КСРО]] мен [[АҚШ]] арасындағы бақталастық саясат.
{{Қарулы қақтығыс|қақтығыс=Қырғи Қабақ соғысы|сурет=Cold_War_alliances_mid-1975.svg|сурет атауы=1975 ж. ортасындағы әлем картасы
Қырғи қабақ соғысының '''Үш Әлем бөлінісі''', [[Сәуір]] – [[Тамыз]] [[1975 жыл|1975]]
{{legend|#3465A4|Бірінші әлем елдері: [[АҚШ]] және оның одақтастары басқаратын '''Батыс Блок'''}}
{{legend|#D40000|Екінші Әлем елдері: [[КСРО]] мен [[Қытай]] басқаратын '''Шығыс Блок''' және олардың одақтастары}}
{{legend|#73D216|[[Үшінші Әлем]]: [[Нейтралитет|Нейтралды ұстанымды]] мемлекеттер}}|дата=[[5 наурыз]] [[1946 жыл|1946]] (негізі [[14 наурыз]] [[1947 жыл|1947]]) — [[21 қараша]] [[1990 жыл|1990]] (негізі егесу Мальта саммитінен кейін аяқталды, [[1989 жыл|1989 жылдың]] соңына қарай)|нәтиже=• [[КСРО]] мен [[АҚШ]]-тың арасындағы бейбітшілік<br />
• [[Берлин қабырғасы|Берлин қабырғасының]] құлап [[Германия|Германия Федеративті Республикасының]] құрылуы<br />
• Шығыс блогының жойылуы – [[КСРО]] ыдырауы<br />
• [[Варшава келісімі ұйымы|Варшава келісімінің]] тоқтатылуы<br />
• [[Экономикалық өзара көмек советі|ЭӨКС]] ыдырауы<br />
• [[Еуропа экономикалық қауымдастығы|ЕЭҚ]] мен [[Солтүстік Атлантикалық Келісім Ұйымы|САКҰ]] күштілеуі<br />|қарсылас1=[[Сурет:Flag of the Soviet Union.png|30px]] [[КСРО]] <br />
[[Сурет:Warsaw Pact Logo.png|30px]] [[Варшава келісімі ұйымы|ВКҰ]] <br />
[[Сурет:Flag of Comecon.svg|30px]] [[Экономикалық өзара көмек советі|ЭӨКС]]|қарсылас2=[[Сурет: Flag of the United States.png|30px]] [[АҚШ]]<br />
[[Сурет: Flag of NATO.svg|30px]] [[Солтүстік Атлантикалық Келісім Ұйымы|САКҰ]]
<br />
[[Сурет: Flag of Europe.svg|30px]] [[Еуропа экономикалық қауымдастығы|ЕЭҚ]]
<br />|командир1=[[File:Flag of the Soviet Union (1924–1955).svg|22px|border]] [[Иосиф Сталин]] (1946–1953)<br />
[[File:Flag of the Soviet Union (1924–1955).svg|22px|border]] [[Никита Хрущёв]] (1953–1964)<br />
[[File:Flag of the Soviet Union.svg|22px|border]] [[Леонид Ильич Брежнев]] (1964–1982)<br />
[[File:Flag of the Soviet Union.svg|22px|border]] [[Юрий Андропов]] (1982–1984)<br />
[[File:Flag of the Soviet Union.svg|22px|border]] [[Константин Устинович Черненко]] (1984–1985)<br />
[[File:Flag of the Soviet Union.svg|22px|border]] [[Михаил Горбачёв]] (1985–1990)<br />
[[File:Flag of China.svg|22px|border]] [[Мау Зыдоң]] (1943—1976)<br />
[[File:Flag of China.svg|22px|border]] [[Хуа Го-Фэн]] (1976–1981)<br />
[[File:Flag of China.svg|22px|border]] [[Ху Яобан]] (1981–1987)<br />
[[File:Flag of China.svg|22px|border]] [[Чжао Цзыян]] (1987–1989)<br />
[[File:Flag of China.svg|22px|border]] [[Цзянь Цземин]] (1989–1990)<br />|командир2=[[File:Flag of the United States.svg|22px|border]] [[Гарри Трумэн]] (1946–1953)<br />
[[File:Flag of the United States.svg|22px|border]] [[Дуайт Дэвид Эйзенхауэр]] (1953–1961)<br />
[[File:Flag of the United States.svg|22px|border]] [[Джон Кеннеди]] (1961–1963)<br />
[[File:Flag of the United States.svg|22px|border]] [[Линдон Джонсон]] (1963–1969)<br />
[[File:Flag of the United States.svg|22px|border]] [[Ричард Никсон]] (1969–1974)<br />
[[File:Flag of the United States.svg|22px|border]] [[Джеральд Форд]] (1974–1977)<br />
[[File:Flag of the United States.svg|22px|border]] [[Джимми Картер]] (1977–1981)<br />
[[File:Flag of the United States.svg|22px|border]] [[Рональд Рейган]] (1981–1989)<br />
[[File:Flag of the United States.svg|22px|border]] [[Джордж Герберт Уокер Буш]] (1989–1990)<br />|шығындар1=|шығындар2=|жалпы шығындар=|себеп=• Екі [[Жоғарғы державалар|Жоғары державалардың]] [[идеология|идеологиялық]] және [[политика|политикалық]] егесуі<br />|орын=[[Еуразия]], [[Солтүстік Америка]], [[Куба]]}}<!--==1 Соғыс алдындағы келіссөздер мен пактілер==
==2 Соғыстың 1-кезеңі==
===2.1 Молотов-Риббентроп келісімі===
===2.2 Петеннің «қуыршақ үкіметі»===
==Соғыстың 2-кезеңі==
===3.1 Германияның КСРОға басып кіруі===
===3.2 Фашистік одаққа қарсы күш===
==Атлант үшін шайқас
==Курск шайқасы
===5.1 Муссолини үкіметінің құлауы===
===5.2 Одақтастар армиялалары===
==Арденна шабуылдары мен Висла-Одер операциялары==
===6.1 Арденнадағы шабуылдар===
===6.2 Висла-Одер операциясы===
==Одақтар арасындағы соғыстар==
==Екінші Дүниежүзілік соғыс салдары==-->
'''Екінші дүниежүзілік соғыс''' ([[1 қыркүйек]], [[1939 жыл]] – [[2 қыркүйек]], [[1945 жыл]]) — дүние жүзіне үстемдік жасау үшін [[Германия]], [[Италия]], [[Жапония]] тарапынан басталған [[соғыс]]. [[1933 жыл|1933 ж]]. нацистік диктатура орнағаннан кейін Германия [[Дүние жүзі|дүние жүзіне]] үстемдік жүргізу жоспарын жүзеге асыруға кірісті. Оны [[Италия]] және [[Жапония]] үкіметтері қолдады.
2-дүниежүзілік соғыс аяқталғаннан кейін [[Гитлер]]ге қарсы одақ ыдырап, [[КСРО]] мен АҚШ басшылары дүние жүзін қайта саяси бөліске салды. КСРО Шығыс және [[Орталық Еуропа]] елдеріне социолистік жүйені енгізді. Ал [[АҚШ]] бастаған Батыс Еуропа елдері “коммунистік ағымды” әлемге таратпауға, бұрынғы жүйені сақтап қалуға тырысты. [[АҚШ]] пен [[Батыс Еуропа]] елдері КСРО мен социолистік жүйеге қарсы тұру үшін [[НАТО]] соғыс блогіне бірікті. Ал КСРО бастаған социолистік елдер [[Варшава шарты]]н құрды. Екі жақ та жанталаса қаруланып, ядролық, химиялық, биологиялық қарулар жасауға кірісті. Екі жүйенің бақталас-тығы қоғамның барлық салаларында (ғылымда, өндірісте, баспасөзде, өнерде, т.б.) жалғасып жатты. Ғылым мен техниканың соңғы жаңалықтары соғыс мақсатына бағытталды. Идеологиялық мақсатта әр түрлі радиостанциялар ашылды (“Америка дауысы”, “Азаттық”, т.б.). Екі саяси жүйе арасындағы текетірес нәтижесінде [[Корея]]да, [[Вьетнам]]да, [[Ауғанстан]]да, [[Таяу Шығыс]], [[Латын Америкасы]] және [[Африка]] елдерінде әскери қақтығыстар жиі болып тұрды. Нәтижесінде социолистік жүйе дағдарысқа ұшырап, 1985 ж. Кеңес Одағында басталған қайта құру саясатынан кейін социолистік елдер нарықтық қатынастарға көше бастады. 1991 ж. [[КСРО]]-ның тарауымен Қырғи Қабақ Соғыс аяқталды.
| |||