Тасбақалар: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ Тег: Disambiguation links |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
18-жол:
'''Тасбақалар''' ({{lang-la|Testudines}}) – [[бауырымен жорғалаушылар]] отрядының бірі. [[Триас]] кезеңінен белгілі, [[котилозаврлар]]дан шыққан деген пікір бар. Қазір тіршілік ететін Тасбақалардың 250-ге жуық түрін 12 тұқымдасқа, 2 кейде 5 отряд тармағына біріктіреді. Тасбақалар барлық [[құрлық]][тарда (тек [[Антарктида]]да кездеспейді), негізінен тропиктік және [[субтропиктер|субтропиктік]] аймақтарда таралған, әр [[тұқымдас]]тың өзінің таралу орталықтары мен көбірек кездесетін жерлері бар. Тасбақалар ыстық [[шөл]]ді жерлерді, тропиктік ормандарды, тау беткейлерін, [[өзен]], [[көл]], [[батпақ]], елді мекендер маңын, теңіз жағалауларын, [[мұхит]]тарды мекендейді. [[Суық]] және [[құрғақшылық]] кезде [[қыс]]қы, кейде [[жаз]]дық ұйқыға кетеді.
Тасбақалардың ерекшелігі денесі [[сүйек]]ті-[[мүйіз]]ді не сүйекті-терілі [[сауыт]]пен қапталған. Арқа [[сауыт]]ын [[карапакс]], ал бауыр сауытын [[пластрон]] деп атайды. [[Сауыт]]ының ұзындығы 12 см-ден 2 м-ге дейін жетеді. [[Карапакс]] [[тері]]ден дамыған сүйек тақташықтарынан тұрады; оның ішкі бетіне [[омыртқа]] қанаттары және [[қабырға]]лар бекиді.
Тасбақалардың [[Қазақстан]]да 2 тұқымдасы: тұщы су тасбақалары және құрлық тасбақалары, олардың бір-бірден түрлері ([[батпақ тасбақасы]]) бар. Екінші тұқымдастың жалғыз түрі – [[дала тасбақасы]] республиканың оңтүстігінде таралған. 38 түрі мен түр тармағы қорғауға алынып, Халықаралық табиғат қорғау одағының “Қызыл кітабына” енгізілген.
|