21:35, 2009 ж. сәуірдің 16 кезіндегі нұсқа өңдеу Alamgir (талқылау \| үлесі) 6196 edits Жаңа бетте: '''Тропосфера''' — жер бетінен экватор тұсында шамамен 18 км, полюстерде 6 км, ал орта ендіктерде 10— …		09:32, 2011 ж. шілденің 1 кезіндегі нұсқа өңдеу жоққа шығару Almer (талқылау \| үлесі) 239 edits Өңдеу түйіні жоқ Жаңарақ өңдеме →
1-жол: [[Сурет:Atmosphere layers ru.svg\|right\|thumb\|120px]] '''Тропосфера''' — жер бетінен экватор тұсында шамамен 18 км, полюстерде 6 км, ал орта ендіктерде 10— 12 км биіктікке дейін созылатын атмосфераның төменгі қабаты. Ол атмосферадағы барлық су буларын қамтып, өте-мөте мөлдір боп келеді де, жерден шыққан жылудың едәуірін өзіне сіңіреді. Бұл жағдай осы қабаттағы су булары мен бұлттардың болуына байланысты. Сондыңтан тропосфера көбінесе жер беті арқылы қызады. Оған температураның жоғарыдан төмен қарай тез ысуы (шамамен әрбір километр биіктікке +5°) дәлел. Температураның мұндай өзгеруі ауаның вертикалды бағытта араласуына, су буларының қанығуына, бұлттардың түзілуіне, жауынінашынның жаууына және басңа да ауа райымен байланысты құбылыстарға әкеп соғады да, климат пен ландшафтының вертикальды зоналықтарын құрайды. '''ТРОПОСФЕРА''' (грек. ''tropos'' – бұрылыс, өзгеріс және ''sphaіra'' – шар) – [[атмосфера\|атмосфераның]] жер бетімен тығыз әрекетте болатын ең төменгі қабаты. Қалыңдығы жер бетінен қызған ауаның жоғары өрлеген ағындарының көтерілетін биіктігімен анықталады. [[Экваторлық ендік\|Экваторлық ендіктерде]] ауа 16 – 17 км, қоңыржай белдеуде 10 – 11 км, полюстік аймақтарда 7 – 8 км биіктікке көтеріледі. Осы биіктіктер Тропосфераның жоғарғы шекарасын белгілейді. Орташа қалыңдығы 10 – 11 км. Үстіндегі [[стратосфера\|стратосферадан]] жұқа [[тропопауза]] өтпелі қабатымен бөлінген. Атмосфераның жер бетіне таяу қабатында ауа Жердің тартылыс күшіне және газдардың сығылуына байланысты барынша тығыз орналасады. Атмосфераның бүкіл массасының 80%-ы және су буы түгелдей Тропосферада шоғырланған. Әр 100 м-ге биіктеген сайын ауаның температурасы орта есеппен 0,6С-қа төмендейді. Осы қабатта ауа райы мен климат түзуші процестер өтеді. Жерге іргелес ең төменгі қабатында ауаның температурасы тәулік ішінде және жыл бойы өзгеріп отырады. Тропосфера түгелдей Жердің географиялық қабығының құрамына кіреді. <ref>[[Қазақ энциклопедиясы]], 8 том</ref> ~~==Пайдаланылған әдебиеттер==~~ ==Сілтеме == *Русско-казахский толковый географический словарь. Под общей редакцией академика АН КазССР, проф. С. К. Кенесбаева и кандидата филол. наук А. А. Абдрахманова. Алма-Ата, Изд-во «Наука», 1966, стр. 204. (Академия наук Казахской ССР. Институт языкознания. Сектор физической географии). Составители: Ж. Аубакиров, С. Абдрахманов, К. Базарбаев. <references /> {{stub}} {{wikify}} [[Санат:~~Атмосфера~~ География]] [[ar:تروبوسفير]] [[az:Troposfer]] [[bg:Тропосфера]] [[bo:འཐབ་རྒྱུག་རིམ།]] [[bs:Troposfera]] [[ca:Troposfera]] [[cs:Troposféra]] [[da:Troposfære]] [[de:Troposphäre]] [[el:Τροπόσφαιρα]] [[en:Troposphere]] [[eo:Troposfero]] [[es:Troposfera]] [[et:Troposfäär]] [[eu:Troposfera]] [[fa:گشت‌سپهر]] [[fi:Troposfääri]] [[fr:Troposphère]] [[gl:Troposfera]] [[he:טרופוספירה]] [[hr:Troposfera]] [[ht:Twoposfè]] [[hu:Troposzféra]] [[ia:Troposphera]] [[id:Troposfer]] [[it:Troposfera]] [[ja:対流圏]] [[ko:대류권]] [[lt:Troposfera]] [[lv:Troposfēra]] [[mk:Тропосфера]] [[ml:ട്രോപോസ്ഫിയർ]] [[ms:Troposfera]] [[nl:Troposfeer]] [[nn:Troposfæren]] [[no:Troposfæren]] [[pl:Troposfera]] [[pt:Troposfera]] [[scn:Trupusfera]] [[simple:Troposphere]] [[sk:Troposféra]] [[sl:Troposfera]] [[sq:Troposfera]] [[sr:Тропосфера]] [[sv:Troposfär]] [[ta:அடிவளிமண்டலம்]] [[th:โทรโพสเฟียร์]] [[tr:Troposfer]] [[uk:Тропосфера]] [[vi:Tầng đối lưu]] [[wo:Fatt-jawwu]] [[zh:对流层]]

Тропосфера: Нұсқалар арасындағы айырмашылық