|
==Мүйізтұмсықтардың қорегі==
Мүйізтұмсықтар – [[шөпқоректі жануарлар]]. Қара, үнділік, суматралық және явалық мүйізтұмсықтар [[бұтақтар]]менбұтақтармен қоректенетін болса, ақ мүйізтұмсықтар ашық жерлерде жайылып жүреді. Қара және үнділік мүйізтұмсықтардың үстіңгі еріндері үшбұрыш пішінді, ол заттарды ұстап, көтеруге көмектеседі. Сондай-ақ [[ағаш]]тарағаштар мен бұтақтардың жапырақтарын, [[бүршік]]терібүршіктері және жемістерін іздеуге және жинауға мүмкіндік береді. Ақ мүйізтұмсықтар шөбі мол жерде жайылады.
==Мүйіздері==
Мүйізтұмсықтардың мұрнынан басталатын бір немесе екі иілген тұмсықтары болады. Олар – тұмсықтарында мүйіздері бар жалғыз жануарлар. Явалық және үнділік мүйізтұмсықтарда тек бір ғана мүйіз болса, суматралық, ақ және қара мүйізтұмсықтарда екі мүйізден болады. Мүйіздердің құрамы кератиннен тұрады. Мүйіздің ұзындығы 35 см-ден 1 м-ге дейін жетеді.
==Заңсыз аңшылық==
Мүйізтұмсықтардың мүйіздері медициналық жағынан құнды деген оймен көптеген адамдар оларға заңсыз түрде шабуылдап, аңшылық етеді. [[Йемен]] мен [[Оман]]даОманда олардың мүйіздерінен [[қанжар саптар]]ынсаптарын да жасайды.
==Тұяқты сүтқоректілер==
Мүйізтұмсықтар [[тұяқты сүтқоректілер]]ге жатады. Олардың аяқтарының басында үш саусағы болады, әрбір саусағы бөлек тұяқпен аяқталады. Ортаңғы саусағы – ең үлкені. Бұл саусақ мүйізтұмсықтың ауыр денесінің ең басты тірегі. Мүйізтұмсық әрдайым аяқтарының ұшымен жүреді. Мүйізтұмсықтардың денесі үлкен және аяқтары қысқа болады. Олардың биіктіктері иық тұсында 1 м-ден 2-ге дейін жетеді, ал салмақтары 1 тоннадан асады. Олардың денесін қатпарланған қалың терісі жауып жатады.
==Мүйізтұмсықтардың балшыққа малынып жатуы==
Мүйізтұмсықтар [[балшық]]қа малынып жатқанды ұнатады. Бұл олардың терілерін күннің күюінен және де жәндіктер мен паразиттерден қорғайды. Олардың терілері көп жағдайда шағатын шыбындар мен кенелердің нысаны болып табылады. Балшыққа малынып болған соң, мүйізтұмсықтар әдетте бағаналарға, ағаштарға не тастақтарға денелерін үйкеп тазалау үшін беттейді. Үйкеген кезде балшықтармен бірге шыбындар мен кенелер де түсіп қалады.
==Жойылу алдында тұрған жануарлар==
Мүйізтұмсықтарға жойылу қаупі төніп тұр. Бес түрінің ішінде явалық, суматралық және қара мүйізтұмсықтар жойылудың нақ алдында тұр, ал үнділік мүйізтұмсықтың да жойылу қаупі бар, ақ мүйізтұмсық та осы топқа енуі әбден мүмкін.
==Суматралық және явалық мүйізтұмсықтар==
Суматралық мүйізтұмсық – барлық мүйізтұмсықтардың ішіндегі ең кішісі және түктісі. Оны Батыс Индонезиядағы Суматра аралынан кездестіруге болады. Явалық мүйізтұмсық – барлық мүйізтұмсықтардың ішіндегі ең сирек кездесетін түрі. Бұлар – жойылудың алдында тұрған аңдар. Қазіргі таңда небәрі 60-тай ғана явалық мүйізтұмсық қалған.
==Африкалық мүйізтұмсықтар==
Африкалық мүйізтұмсықтардың екі мүйізі болады және де олар азиялық мүйізтұмсықтарға қарағанда үлкенірек келеді. Африкалық мүйізтұмсықтардың ағы да, қарасы да бір түсті, яғни сұр түсті болады.
==Ақ мүйізтұмсықтар==
Ақ мүйізтұмсықтар (шаршы ерінді мүйізтұмсықтар) – мүйізтұмсықтардың ішінде ең кең тарағаны. Олардың ұзын беттері, шөпті алуға ыңғайлы жалпақ және шаршы тәрізді еріндері, сонымен қатар арқасы бүкір болып келеді.
==Үнділік мүйізтұмсықтар==
Үнділік мүйізтұмсықтар [[Непал]] мен [[Үндістан]]дағы Ассамның жайылымдары мен ормандарында кездеседі. Үнділік мүйізтұмсықтарды африкалық мүйізтұмсықтардан олардың жалғыз мүйіздері мен буын тұстарындағы терең қатпарлы терілері арқылы ажыратуға болады.
<ref>https://tilalemi.kz/viewer/viewer.php?file=/books/7371.pdf</ref>
== Дереккөздер ==
{{дереккөздер}}
{{commons|Category:Rhinocerotidae}}
{{Biosci-stub}}
| 