Ашина: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Жаңа бетте: '''Ачынұ''' Ačïnu - Ачынұ – көне түріктерді моңғол тектес этностар «čïnuw-a>čïnu>čоn >чоно (бөрі, қасқыр)» ...
 
Уикилендіргіш, уикиара, санат
1-жол:
'''Ачынұ''' (ашина, асена, асен, осень; {{lang-yen|Ačïnu}}) — көне түркілердің билеген [[ру]] не тайпа атауы.
'''Ачынұ'''
Ačïnu - Ачынұ – көне түріктерді моңғол тектес этностар «čïnuw-a>čïnu>čоn >чоно (бөрі, қасқыр)» деп атаған. Ačï+de – оның көптік топтамалау мағынаны білдіретін тұлғасы (бөрілер, қасқырлар деген мәнде). Қытайлықтардың моңғол тектестерден үйреніп атағаны осы – Ačïnu, Ačïde болса керек. Бұл атаулар түрік бітіктастар мен ескерткіштерінде және де ешбір көне түрік мәтіндерінде кездеспейді.
 
Көне түріктерді моңғол тектес этностар «čïnuw-a > čïnu > čоn > чоно (бөрі, қасқыр)» деп атаған.
Ал мұны [[Ю.А.Зуев]], [[Қ.Сартқожа]] және т.б. ғалымдар хотан-сақ тілінде аssejna- «көк», ашидэ – орта парсы тілінде azdahak-«айдаһар» деген мағына білдіреді, сол сөздерден туындаған деп зороастризмге теліп қарастырады. (Қараңыз: Ю.А.Зуев Ранние тюрки: очерки истории и идеологии, Алматы, 2002, 25, 86-87 бетте.; С.Каржаубай Обьединенный каганат тюрков (по материалам рунических надписей) Астана, 2002, С.97-99, 178 . (ашина (дневное небо, кек тюрк) каганский, ашитак / кит. Ашидэ; др. тюрк. аждаха- дракон /катунский линии «iki jyltyz» ).
 
Ačïnu - Ачынұ – көне түріктерді моңғол тектес этностар «čïnuw-a>čïnu>čоn >чоно (бөрі, қасқыр)» деп атаған. Ačï+de — оның көптік топтамалау мағынаны білдіретін тұлғасы (бөрілер, қасқырлар деген мәнде). Қытайлықтардың моңғол тектестерден үйреніп атағаны осы — Ačïnu, Ačïde болса керек. Бұл атаулар түрік бітіктастар мен ескерткіштерінде және де ешбір көне түрік мәтіндерінде кездеспейді.
Н.Я. Бичуринде «дом Тугю по монгольски называется как ниже увидим дулга ...принял слово шлем – на монгольском ...тукю» делінеді. Бұл көне моңғол тіліндегі «türüg// türük» атауының қытайша «дулга// дулуга» күйінде оқылғаны болса керек.
 
Ал мұны [[Ю.А.Зуев]], [[Қ.Сартқожа]] және т.б. ғалымдар хотан-сақ тілінде аssejna- «көк», ашидэ — орта парсы тілінде azdahak-"айдаһар" деген мағына білдіреді, сол сөздерден туындаған деп зороастризмге теліп қарастырады.
 
Н.Я. Бичуринде «дом Тугю по монгольски называется как ниже увидим дулга ...принял…принял слово шлем — на монгольском ...тукю…тукю» делінеді. Бұл көне моңғол тіліндегі «türüg// türük» атауының қытайша «дулга// дулуга» күйінде оқылғаны болса керек.
 
== Әдебиет ==
# Ю.А.Зуев Ранние тюрки: очерки истории и идеологии, Алматы, 2002, 25, 86-87 бетте.;
Ал мұны [[Ю.А.Зуев]], [[Қ.Сартқожа]] және т.б. ғалымдар хотан-сақ тілінде аssejna- «көк», ашидэ – орта парсы тілінде azdahak-«айдаһар» деген мағына білдіреді, сол сөздерден туындаған деп зороастризмге теліп қарастырады. (Қараңыз: Ю.А.Зуев Ранние тюрки: очерки истории и идеологии, Алматы, 2002, 25, 86-87 бетте.;# С.Каржаубай Обьединенный каганат тюрков (по материалам рунических надписей) Астана, 2002, С.97-99, 178 . (ашина (дневное небо, кек тюрк) каганский, ашитак / кит. Ашидэ; др. тюрк. аждаха- дракон /катунский линии «iki jyltyz» ).
 
[[Санат:Қазақстан тарихы]]
 
[[bg:Ашина]]
[[en:Ashina]]
[[no:Ashina]]
[[zh:阿史那]]
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Ашина» бетінен алынған