Жасандысерік: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8 |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
15-жол:
Жасандысеріктер көмегі арқылы шешілетін мәселелерге байланысты олар ғыл.-зерт. жасандысеріктері және қолданбалы жасандысеріктер болып бөлінеді. Егер жасандысерікте радиотаратқыштар, қандай да бір өлшеуіш аппаратура, жарық сигналдарын беретін [[импульстық шам]]дар, т.б. орнатылса оны активті жасандысерік деп атайды. Аталған жабдықтардың ешқайсысы жоқ, тек кейбір ғыл. мәселелерді шешу үшін жерден бақыланатындары (мұндай жасандысеріктер қатарына диаметрі бірнеше ондаған м-ге жететін жасандысерік баллондар жатады) пассивті деп аталады. ғылыми-зерттеу жасандысеріктері Жерді, басқа аспан денелерін, [[ғарыштық кеңістік]]ті зерттеуге, ғарыштық кеңістікте [[биология]]лық, т.б. зерттеулер жүргізу үшін қызмет атқарады.
Жасандысерік бортында орналастырылған аппаратура, сондай-ақ, жасандысерікті жер бетіндегі станциялардан бақылау астрономиялық, геодезиялық, биологиялық, геофизикалық және арнайы зерттеулер жүргізуге мүмкіндік береді. ғыл.-зерт. жасандысеріктеріне алғашқы кеңестік “[[Электрон]]”, “[[Протон]]”, “[[Космос]]” сериялы жасандысеріктер, америкалық “[[Авангард]]”, “[[Explorer|Эксплорер]]”, “[[ОГО]]”, “[[ОСО]]”, “[[ОАО]]” (геофизикалық, күндік, астрономиялық обсерваториялар) сериялы жасандысеріктері; ағылшын жасандысеріктері — “[[Ариэль]]”, француз жасандысерікі — “[[Диадем]]”, т.б. жатады. [[Байланыс серігі|Байланыс орнатуға арналған ЖЖС-тер]] (кеңестік — “[[Экран]]”, америкалық — “[[Синком]]”, “[[Интелсат]]” жасандысерігі), [[метеорологиялық серік]]тер (кеңестік “[[Космос]]”, “[[Метеф]]” сериялы жасандысеріктер, АҚШтық “[[Тирос]]”, “[[ЭССА]]”, “[[Нимбус]]”), Жер ресурстарын зерттеуге арналған ЖЖС-тер (америкалық “[[Лэндсат]] және “[[АЭМ]]”), навигациялық жасандысеріктер, (кеңестік “[[Космос — 1000]]”, америкалық “[[Транзит]]”), техникалық мақсаттарға арналған жасандысеріктер (ғарыштық жағдайдың материалдарға әсерін зерттеуге, борттық жүйелерді сынауға арналған), әскери жасандысеріктер, т.б. қолданбалы жасандысеріктер болып саналады. Кейбір ЖЖС-терге ғыл. зерттеулерді де және қолданбалы мәселелерді де шешуге мүмкіндік беретін аппаратура орнатылады. Жасандысерік көмегімен шешілетін ғылыми және қолданбалы мәселелердің әр түрлі болуына байланысты олардың пішіндері, массалары, құрылымдық сұлбалары, борттық құрал-жабдықтарының құрамы әр түрлі болып жасалады. Мысалы, кішігірім жасандысеріктің массасы (“ЭРС” сериялы) — бар жоғы 0,7 кг; кеңестік “[[Протон — 4]]” жасандысерігінің массасы 17 т.
<ref>[[Қазақ энциклопедиясы]],3 том</ref>
| |||