Янтарь: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
шӨңдеу түйіні жоқ
1-жол:
[[Сурет:БусыAmber2.jpg|thumb|Alt=A.|Айнек,Ішінде паста,құмырсқасы янтарьбар балтық янтары]]
'''Янтарь''' (литв. gentaras – [[ағаш]] шайыры) – [[палеоген]] - [[неоген]] кезеңдерінде өскен қылқан жапырақты ағаштардың шайырларынан түзілген органикалық қосылыс түріндегі [[минерал]]. Химиялық формуласы: [[C]]<sup>40</sup>[[H]]<sup>64</sup>[[O]]<sup>4</sup>, құрамы (%-бен): [[С]] – 79,0; [[Н]] – 11,0; [[О]] – 10,0 және аздаған [[күкірт]] қоспасы бар. Минералдық түрлері: [[сукцинит]], [[глессит]], [[бокерит]], [[кранцит]], [[стантинит]]. Минералдық [[Агрегаттар|агрегаттары]] [[қатпар]], [[тамшы]], [[сталактит]] түрінде келеді. Түсі сары [[қызыл]], [[сары]], [[қоңыр]], [[жылтыр]], [[мөлдір]], жарықты жақсы өткізеді, [[аморфты]], шытынап сынады. Қаттылығы Моос шкаласы бойынша 2 – 2,5, тығыздығы 1,0 – 1,1 г/см<sup>3</sup>, 150<sup>0</sup>С-та жұмсарады, 250 – 400<sup>0</sup>С-та балқиды. Жанғанда хош иіс шығарады. Жақсы өңделеді, [[электр]] тогын өте нашар өткізеді, [[бензол]] мен [[күкірт]]ті көміртекте жақсы ериді. Янтарь Балтық теңіз жағалауында, [[Польша]]да, [[Германия]]да, [[Дания]]да, [[Швеция]]да, [[Ұлыбритания]]да, [[АҚШ|АҚШ-та]] табылған. Ол оқшаулағыштық бұйымдар, Янтарь қышқылы медицина препараттар, сыр, т.б. дайындауға, зергерлік істе қолданылады.
<ref>«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «[[Қазақ энциклопедиясы|Қазақ энциклопедиясы»]] Бас редакциясы, 1998 жыл. ISBN 5-89800-123-9, X том</ref>
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Янтарь» бетінен алынған