Қорған облысы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш Bot: Migrating 62 interwiki links, now provided by Wikidata on d:Q5741
Өңдеу түйіні жоқ
Тег: VisualEditor Mobile edit Mobile web edit Кеңейтілген мобильді өңдеу
1-жол:
{{Әкімшілік бірлік|Статусы=[[Ресей|Ресей Федерациясы]]ның [[Ресейдің әкімшілік-аумақтық құрылымы|субъекті]]|Қазақша атауы=Қорған облысы|Түс1=Ресей|Шынайы атауы={{lang-ru|Курганская область}}|Суреті=Туман после грозы в Щигровской Согре.JPG|Елтаңба=Coat of arms of Kurgan Oblast.svg|Ту=Flag of Kurgan Oblast.svg|Тудың аты=|Елтаңбаның аты=|Ел=Ресей|Әкімшілік құрылыстың түрі1=Федералды округі|Кіреді1=[[Орал федералды округі|Орал]]|Әкімшілік құрылыстың түрі2=Экономикалық ауданы|Кіреді2=[[Орал экономикалық ауданы|Орал]]|Астанасы=[[Қорған (қала)|Қорған]]|Басшының түрі=[[Қорған облысының губернаторы|Губернаторы]]|Басшысы=[[Вадим Михайлович Шумков]]|Құрылды=6 ақпан 1943 жыл|Жер аумағы=71 488|Жер аумағы бойынша орны=43|Жер аумағының пайызы=0,4|Уақыт белдеуі=UTC+5; МСК+2|Ірі қаласы=Қорған|Тұрғыны={{құлдырау}} 805 510|Санақ жылы=2022|Халық саны бойынша орны=59|Тығыздығы=11,27|Ұлттық құрамы=[[орыстар]], [[татарлар]], [[башқұрттар]], [[қазақтар]], [[украиндар]], [[немістер]], т.б.|Конфессионалдық құрамы=[[христиандық]], [[ислам]]|Тілі=[[орыс тілі]] (ресми)|Сандық идентификаторы=RU-KGN|Идентификатор түрі 2=ОКАТО коды|Идентификатор түрі=[[ISO 3166-2]] коды|Сандық идентификаторы 2=37|Идентификатор түрі 3=РФ субъекті коды|Сандық идентификаторы 3=45|Сайты=https://kurganobl.ru/|Сайт тілі=ru|Әкімшілік бірліктің картасы=Map of Russia - Kurgan Oblast.svg}}
'''Қорған облысы''' —[[Батыс-Сібір жазықтығы]]ның оңтүстік-шығыс жағында орналасқан [[Ресей Федерациясының субъектісі]]. [[Орал Федералдық аймағы]]ның құрамына кіреді.
 
'''Қорған облысы''' ({{lang-ru|Курганская область}}) — [[Батыс Сібір жазығы]]ның оңтүстік-шығысында орналасқан [[Ресейдің әкімшілік-аумақтық құрылымы|Ресей Федерациясының субъектісі]], облыс.<ref>[https://bigenc.ru/geography/text/2124939 КУРГАНСКАЯ ОБЛАСТЬ • Большая российская энциклопедия] (орысша) ҚОРҒАН ОБЛЫСЫ • Үлкен ресей энциклопедиясы</ref> Әкімшілік орталығы — [[Қорған (қала)|Қорған]] қаласы.<ref>[https://nazaccent.ru/regions/kurgan/ Курганская область: национальный состав, площадь территории...] (орысша) Қорған облысы: ұлттық құрамы, жерінің аумағы...</ref> [[Орал Федералдық аймағы]]ның құрамына кіреді.
''Жер аумағы'' — 71&nbsp;500&nbsp;км². Бұл [[Ресей]]дің 0,4%-ын алады. Бұл көрсеткіш бойынша субъект Ресейде 46-шы орында. Шығыстан батысқа облыс 430&nbsp;км-ге , ал солтүстіктен оңтүстікке қарай 290&nbsp;км-ге созылған.
 
==Тарихы==
''Тұрған саны'' — 908&nbsp;800 адам ([[2011 жыл]])<ref name="stat">[http://www.kurganobl.ru/5635.html]</ref>.
''Қалыптасуы''-[[1943 жыл]]дың [[6 ақпан]] күні [[КСРО-ның Жоғарғы Кеңесі]]нде шешім қабылданып, Қорған облысы қалыптасқын. Ол құрамына [[Челябі облысы]]ның 32 ауданы, [[Омбы облысы]]ның 4 ауданын, 975&nbsp;000 адам санымен қосып құрылған.
 
[[1959 жыл]]ы [[Ленин ордені]]мен марапатталды.
''Қалыптасуы''-[[1943 жыл]]дың [[6 ақпан]] күні [[КСРО-ның Жоғарғы Кеңесі]]нде шешім қабылданып, Қорған облысы қалыптасқын. Ол құрамына [[Челябі облысы]]ның 32 ауданы, [[Омбы облысы]]ның 4 ауданын, 975&nbsp;000 адам санымен қосып құрылған.
 
==Географиясы==
''Шектесуі:''
Қорған облысы батысында [[Челябі облысы]]мен, солтүстік-батысында — [[Свердловск облысы]]мен, солтүстік-шығысында — [[Түмен облысы]]мен, оңтүстігінде [[Қазақстан]]мен ([[Солтүстік Қазақстан облысы]], [[Қостанай облысы]]) шектеседі.
* батысында — [[Челябі облысы]]мен{{RUS}}
* солтүстік-батысында — [[Свердлов облысы]]мен{{RUS}}
* солтүстік-шығысында — [[Түмен облысы]]мен{{RUS}}
* оңтүстік-шығысында — [[Солтүстік Қазақстан облысы]]мен ([[Қазақстан]]){{KAZ}}
* оңтүстігінде — [[Қостанай облысы]]мен ([[Қазақстан]]){{KAZ}}
 
==Климаты==
''Әкімшілік орталығы'' —[[Қорған]] қаласы.
Облыстың климаты континенттік. Қыстары ұзын және суық. Жаздары жылы, ауа-райы жиі құрғақ болады. Қаңтардың орташа температурасы -18°C, ал ең жылы айдағы (шілде) орташа температура +19°C. Жылдық жауын-шашын мөлшері шамамен 400 миллиметр.
 
== Әкімшілік бөлінуібөлінісі ==
Облыс 24 аудан мен 2 қалалық округтен тұрады.
 
=== [[Муниципалдық аудан]]дараудандары ===
[[Сурет:Kurgan Oblast Administrative Numbered 2014.svg|thumb|left|Қорған облысының муниципалдық аудандары]]
# [[Альменево ауданы]]
# [[Белозерское ауданы]]
# [[Варгаши ауданы]]
# [[Далматово ауданы]]
# [[Звериноголовское ауданы]]
# [[Қарғаполье ауданы]]
# [[Қатайск ауданы]]
# [[Кетово ауданы]]
# [[Қорған облысының Құртамыс ауданы|Құртамыс]]
# [[Лебяжье ауданы (Ресей)|Лебяжье ауданы]]
# [[Макушино ауданы]]
# [[Мишкино ауданы]]
# [[Мокроусово ауданы]]
# [[Петухово ауданы]]
# [[Половинное ауданы]]
# [[Қорған облысының Тобыл ауданы|Тобыл]]
# [[Сафакулево ауданы]]
# [[Целинное ауданы]]
# [[Частоозерье ауданы]]
# [[Шадринск ауданы]]
# [[Шатрово ауданы]]
# [[Шумиха ауданы]]
# [[Щучье ауданы (Ресей)|Щучье ауданы]]
# [[Қорған облысының Үргемыс ауданы|Үргемыс]]
 
=== [[Қалалық округ]]терокругтері ===
# [[Қорған облысының Әлмен ауданы|Әлмен ауданы]]
# [[Шадринск]]
# [[Қорған облысының Белозер ауданы|Белозер]]
# [[Қорған облысының Уарғашын ауданы(қала)|УарғашынҚорған]]
# [[Қорған облысының Далмат ауданы|Далмат]]
# [[Қорған облысының Звериноголовы ауданы|Звериноголовы]]
# [[Қорған облысының Қарғапол ауданы|Қарғапол]]
# [[Қорған облысының Қатай ауданы|Қатай]]
# [[Қорған облысының Кетов ауданы|Кетов]]
# [[Қорған облысының Құртамыс ауданы|Құртамыс]]
# [[Қорған облысының Лебяжьев ауданы|Лебяжьев]]
# [[Қорған облысының Мақұшын ауданы|Мақұшын]]
# [[Қорған облысының Мишкин ауданы|Мишкин]]
# [[Қорған облысының Мокроусов ауданы|Мокроусов]]
# [[Қорған облысының Петухов ауданы|Петухов]]
# [[Қорған облысының Половин ауданы|Половин]]
# [[Қорған облысының Тобыл ауданы|Тобыл]]
# [[Қорған облысының Сапақұл ауданы|Сапақұл]]
# [[Қорған облысының Целинный ауданы|Целинный]]
# [[Қорған облысының Частоозерск ауданы|Частоозёрск]]
# [[Қорған облысының Шадрын ауданы|Шадрын]]
# [[Қорған облысының Шатыр ауданы|Шатыр]]
# [[Қорған облысының Шумихин ауданы|Шумихин]]
# [[Қорған облысының Щучанск ауданы|Щучанск]]
# [[Қорған облысының Үргемыс ауданы|Үргемыс]]
 
==Саясаты==
=== [[Қалалық округ]]тер ===
[[Кеңестік Социалистік Республикалар Одағы|Кеңес үкіметі]] кезінде облыста жоғары билік үш адамға бөлінді: Қорған КОКП комитетінің бірінші хатшысы (шын мәнінде ол ең үлкен билікке ие болды), облыстық кеңестің төрағасы (заң шығарушы билік) және Облыстық Атқару Комитетінің төрағасы (атқарушы билік). 1991 жылдан бері КОКП билігін жоғалтты, және облыстың, басқа субъектілердей, өзінің парламенті бар.
# [[Шадрын]]
 
# [[Қорған]]
Қорған облыстық Думасы — облыстың тұрақты заң шығарушы органы. Облыстық Дума 34 мүшеден тұрады және өз өкілеттігін заңдар, қаулылар және басқа да құқықтық актілерді қабылдау және өзі қабылдаған заңдар мен басқа да құқықтық актілердің орындалуы мен сақталуын қадағалау арқылы жүзеге асырады.
 
2015 жылы өткен соңғы сайлаудан кейін «[[Біртұтас Ресей]]<nowiki/>» партиясы облыстық Думадағы көпшілік орынға ие. [[2019 жыл]], [[18 қыркүйек]]тен бері Қорған облысының губернаторы — [[Вадим Михайлович Шумков|Вадим Шумков]].
 
== Халқы ==
Line 55 ⟶ 60:
|-
! Халық
! [[1959 жыл|1959]], мың адам
! [[1970 жыл|1970]], мың адам
! [[1979 жыл|1979]], мың адам
! [[1989 жыл|1989]], мың адам
! [[2002 жыл|2002]], мың адам
! [[2010 жыл|2010]], мың адам
|-
| [[Орыстар]]
Line 112 ⟶ 117:
 
=== Елді мекендер ===
Облыста 8 [[қала]] ([[Қорған (қала)|Қорған]], [[ШадрынШадринск]], [[Шумиха]], [[Құртамыс]], [[Далмат]], [[Қатай]], [[Петухов]], [[Щучье]]) және 6 [[кент]]( бар. 2012 жылдың 1 қаңтарындағы көрсеткіш бойынша қалалық тұрғындар саны 541 057 адам.
 
== Дереккөздер ==
{{Дереккөздер}}
<references/>
 
[[Санат:Ресей облыстары]]