Климат: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ |
|||
2-жол:
Ол физикалық (климат жасайтын) процестердің, күн радиациясының, атмосфералық циркуляцияның, жер беті бедерінің туындысы. Белгілі бір жердің климатын толық білу, оның басқа жердің климатымен салыстырғандағы ерекшеліктерін айыру, сонымен қатар берілген жердің климатының өзгеруін байқау тек көп жылдар бойы жүргізілген байқауларды жүйелеу, қорыту негізінде айқындалады. Жер шарының әр нүктесіндегі климаттың әр түрлі болуы — климат құрайтын факторлардың, ягни осы процестерді жасайтын географиялық жағдайлардың айырмашылығынан туады.
==Климаттық белдемділік==
Планетаның беткі жазықтығын климаттык өзгешеліктері тұрғысынан бірнеше белдемдерге бөлу үстанымы. [[Жер|Жер шарын]] тұтасымен орап өтетін осы белдемдердің жиектері ендік сызықтармен (параллелдермен) орайлас бағытталған. Әрбір [[климат|климаттық]] белдем құрамында бірнеше [[климат|климаттық]] атыраптар оқшаулануы мүмкін. Климаттық белдем деген ұғым аймақтық түсінік ретінде де қолданылады. Мысалы, таулы өңірлерге тән түрлі биіктік деңгейлерінің тек өздеріне ғана тән климаттык жағдайлармен сипатталуы осы деңгейлерді дербес [[климат|климаттық]] белдемдер ретінде даралауға мүмкіндік береді.
==Климаттың, мұздықтардың кезендік тербелістері==
Климаттың, мұздықтардың, сушаралардың жаға сызықтарының үзақтығы мен қарқын дылық дәрежесі әр түрлі -метаморфизма, яғни бірнеше немесе ондаған жылдардан (мыс., 35 жылдык [[Брюкнер]] кезеңдері) бірнеше мыңжылдықтарға дейінгі ырғақты өзгерістері. Орташа жылдық температураның, ылғалдық дәрежесінің, мұздықтар өлшемінің өзгерістерінде білінеді. Әр түрлі себептерге, негізінен жерден тыс — [[Күн]] радиациясының кезендік өзгерістері мен қаркындылығына, Жер орбитасы эксцентрисетінің ауытқуларына байланысты.<ref> Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Геология—
Алматы: "Мектеп" баспасы", 2003.ӀSВN 5-7667-8188-1 ӀSВN 9965-16-512-2 </ref>
== Пайдаланылған әдебиеттер ==
Line 8 ⟶ 15:
{{stub}}
[[Санат:
[[Санат:К]]
{{Stub: Геология}}
{{wikify}}
[[af:Klimaat]]
| |||