Муссон: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
[[File:Monsoon clouds Lucknow.JPG|thumb|250px| Муссондық бұлт, [[Лакхнау]].]]
'''Муссон'''<ref name="source1">Қазақстан энциклопедиясы, VI-том</ref> (франция тілінде ''mousson'', арабша маусым – жыл мезгілі), жер бетіне таяу тропосфераның төменгі қабатындағы ауа массаларының жыл мезгілдеріне қарай алмасатын маусымдық ағысы. Маусым ауысуы кезінде желдің басым бағыты 120 – 180º-қа өзгеріп тұрады. [[Атмосфера|Атмосферада]] циклонды, антициклонды аймақтардың түзілуі, құрлық пен теңіздің әркелкі жылынып, суынуы, олардың арасындағы қысым айырмашылығы, жылу режимінің өзгеруі салдарынан ауа жылына екі рет орын ауыстырып ығысады. Жаздық ылғалды (мұхиттық) муссон мұхиттан салқын, ылғалды ауа әкелсе, қысқы (континенттік) муссон құрлықтан мұхитқа суық, құрғақ ауа тасымалдайды. Муссондар ''тропиктік'' және ''тропиктік емес'' деп бөлінеді. Тропиктік муссонның бағыты және жылдамдығы жоғары, әсері күшті; олар Оңтүстік және Оңтүстік-Шығыс Азияға тән, онда ылғалды мезгілде бірнеше мыңдаған мм жауын-шашын түседі. Тропиктік емес муссон Шығыс Азияға тән. Мұнда муссонның әсері шамалы. Қысқы құрғақ муссон Сібірдің өте суық ауасын [[Тынық мұхиты|Тынық мұхиттың]] жағалауына әкеледі; Жазғы ылғалды муссон мұхит жағалауына мол жауын-шашын апарады. Муссон атмосфераның жалпы айналымы жүйесінде маңызды орын алады және муссонды климат бар елдер экономикасының дамуына елеулі әсер етеді.
 
'''Муссон''' (франция тілінде ''mousson'', арабша маусым – жыл мезгілі), жер бетіне таяу тропосфераның төменгі қабатындағы ауа массаларының жыл мезгілдеріне қарай алмасатын маусымдық ағысы. <ref name="source1">Қазақстан энциклопедиясы, VI-том</ref>
 
'''Муссон'''<refМаусым name="source1">Қазақстанауысуы энциклопедиясы,кезінде VI-том</ref>желдің (франциябасым тіліндебағыты ''mousson'', арабша маусым120жыл180º''-қа мезгілі),өзгеріп жертұрады. бетінеМуссонның таяупайда тропосфераныңболуының төменгібасты қабатындағысебебі ауа массаларыныңкүрлық жылпен мезгілдерінемүхиттың қарайбіркелкі алмасатын маусымдық ағысыысымауы.<ref>Қазақ Маусымтілі ауысуытерминдерінің кезіндесалалық желдіңғылыми басымтүсіндірме бағытысөздігі. 120Су шарушылығы.180º-қа[[Алматы]], өзгеріпМектеп, тұрады2002. </ref>[[Атмосфера|Атмосферада]] циклонды, антициклонды аймақтардың түзілуі, құрлық пен теңіздің әркелкі жылынып, суынуы, олардың арасындағы қысым айырмашылығы, жылу режимінің өзгеруі салдарынан ауа жылына екі рет орын ауыстырып ығысады. Жаздық ылғалды (мұхиттық) муссон мұхиттан салқын, ылғалды ауа әкелсе, қысқы (континенттік) муссон құрлықтан мұхитқа суық, құрғақ ауа тасымалдайды. Муссондар ''тропиктік'' және ''тропиктік емес'' деп бөлінеді. Тропиктік муссонның бағыты және жылдамдығы жоғары, әсері күшті; олар Оңтүстік және Оңтүстік-Шығыс Азияға тән, онда ылғалды мезгілде бірнеше мыңдаған мм жауын-шашын түседі. Тропиктік емес муссон Шығыс Азияға тән. Мұнда муссонның әсері шамалы. Қысқы құрғақ муссон Сібірдің өте суық ауасын [[Тынық мұхиты|Тынық мұхиттың]] жағалауына әкеледі; Жазғы ылғалды муссон мұхит жағалауына мол жауын-шашын апарады. Муссон атмосфераның жалпы айналымы жүйесінде маңызды орын алады және муссонды климат бар елдер экономикасының дамуына елеулі әсер етеді.<ref name="source1">Қазақстан энциклопедиясы, VI-том</ref>
== Пайдаланған әдебиет==
 
 
*Қазақ энциклопедиясы
==Пайдаланылған әдебиеттер==
<references/>
 
{{stub}}
{{wikify}}
[[Санат:География М]]
[[Санат: Ғылым]]
[[Санат: Су шаруашылығы]]
[[Санат: География]]
 
[[ar:رياح موسمية]]
[[az:Musson]]
[[bs:Monsun]]
[[br:Monson]]
[[bg:Мусон]]
[[ca:Monsó]]
[[cs:Monzun]]
[[da:Monsun]]
[[de:Monsun]]
[[en:Monsoon]]
[[et:Mussoon]]
[[el:Μουσώνας]]
[[es:Monzón]]
[[eo:Musono]]
[[eu:Montzoi]]
[[fr:Mousson]]
[[fy:Moesson]]
[[gl:Monzón]]
[[gu:ચોમાસુ]]
[[ko:계절풍]]
[[hy:Մուսսոն]]
[[hi:मॉनसून]]
[[hr:Monsun]]
[[io:Musono]]
[[ilo:Nepnep]]
[[id:Muson]]
[[is:Monsún]]
[[it:Monsone]]
[[he:מונסון]]
[[ka:მუსონები]]
[[kk:Муссондар]]
[[la:Hippalus]]
[[lv:Musons]]
[[lt:Musonas]]
[[hu:Monszun]]
[[ml:മൺ‌സൂൺ]]
[[ms:Monsun]]
[[nl:Moesson (regentijd)]]
[[ne:मनसुन]]
[[ja:モンスーン]]
[[no:Monsun]]
[[nn:Monsun]]
[[oc:Monson]]
[[pnb:مون سون]]
[[pl:Monsun]]
[[pt:Monção]]
[[ro:Muson]]
[[ru:Муссон]]
[[sah:Муссон]]
[[sq:Monsunet]]
[[sk:Monzún]]
[[sl:Monsun]]
[[sr:Монсун]]
[[sh:Monsunska klima]]
[[fi:Monsuuni]]
[[sv:Monsun]]
[[tl:Balaklaot]]
[[ta:பருவப் பெயர்ச்சிக் காற்று]]
[[te:ఋతుపవనాలు]]
[[th:มรสุม]]
[[tr:Muson]]
[[uk:Мусон]]
[[ur:مون سون]]
[[vi:Gió mùa]]
[[zh:季风]]
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Муссон» бетінен алынған