Арғын: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
15-жол:
'''Арғын''' — [[Орта жүз]] елі.Орта жүздің аға руы
 
== Тайпаның шығу тарихы ==
== Шежіресі ==
 
== Генетикалық қоры ==
 
== Қазақтардың құрамындағы арғындар ==
 
=== Шежіресі ===
[[File:Қаракесек шежіресі.jpeg|left|thumb|Қаракесек шежіресі]]
*'''Бәйбішесінен Қарақожа«5 мейрам»:'''
Арғы атасы Арғын-ата, одан Қодан-тайшы, одан Ақжол би аталған - Дайырқожа. Дайырқожадан:
# Қаракесек: ''қамбар, жалықбас, шұбыртпалы, бошан (таз, байбөрі, машай (қояншы-тағай, керней-кәрсон), жанту, манат), әлтеке (алмұрат, дос, қойкел, сапақ, есболат, өтеген), сарым (тоқсан, өтеміс), қара (қожас, жарас, бәркөз, өтеп, тақабай, мұрат, дүзен, тоқан) және шор (дүйсенбай, шекшек, тілеубай, айтімбет, кожам, алтөбет).''
*Бәйбішесінен Қарақожа
# Қуандық: ''алтай-қарпықтар, тоқа, сармантай, мұрат, сайдалы, нұрбай, алсай), есенғарт, аманғарт, омір, темір, темеш.''
**Қарақожа бәйбішесінен [[Мейрам]]-сопы (Бес Мейрам)
# Сүйіндік: ''каржас, орманшы, құлболды (айдабол, күлік, ақбура, тұлпар, қаблан), жанболды, мәжік (малай, жәдігер).''
***Мейрамсопы бәйбішесінен: [[Қуандық]], [[Сүйіндік (Орта жүз)|Сүйіндік]], [[Бегендік]], [[Шегендік]]
# Бегендік: ''қозған (қарақозған, сарықозған, оразгелді (тәңірберді, сырық)).''
***Мейрамсопы тоқалынан: Болат ([[Қаракесек (Арғын)|Қаракесек]])
# Шегендік: ''қақсал.''
**Қарақожа тоқалы Момыннан [[Қарасопы]], [[Кенжесопы]], [[Бәсентиін]]
 
*Тоқалынан Тоқал-арғын аталған Сүйіндік
'''Тоқалынан «7 момын»:'''
**[[Саржетім]]
# Атығай: ''кұдайберді, бәйімбет, бағыс, баба, ақкиік, койлы, кұлансу, бабасан, кадір, елтоқ, сары, есентаңырық, сүйіндікқар, майлыбалта.''
**[[Шақшақ]] Шақшақ Аманжолдан тарайды, Аманжол Елеместен.
# Бәсентиін: ''ақмайдан, бекмайдан, тоқмайдан, ақтілес, күшік, карабұжыр, апай, бөрі, сырым, төрт сары.''
**[[Аманжолдан]] - [[Әлімбет]], [[Бәйімбет]], [[Шақшақ]].
# Қарауыл: ''жақсылық, кұрманқожа, кұлынша, кұлымбет, түнқатар, қалды, ботпан, жаулыбай, ақонай, коңырша, қантай.''
**Шақшақтан - [[Шақшақ Жәнібек]] Батыр Қошқарұлы
# Қанжығалы: ''есен, бозым,каракула(карасу онири)''
*Бұл шежіренің тек қана бір нұсқасы.
# Тобықты: ''жуантаяқ, дадан, мұсабай, көкше, бораншы.''
# Дәуіт.
# Ақтәжі, Байтәжі.
 
'''Әйелі Айнамкөзден «кіші арғындар» немесе «тоқал арғындар»'''
# Төменгі шекті: ''саржетімдер: құлқай, өтей, алдияр (таз), мадияр, қойсары, байсары, сүгір, жиенбет''. Саржетім құрамына кірмейтін ''тағышы.''
# Жоғары шекті:''қараман, шақшақ, әйдерке, қырықмылтық, әлімбет, бәйімбет, төлек.''
 
'''Қызынан (жиен)'''
# Тарақты: ''апай, тоқтауыл, қыдыр, жәші (жасши), әлі, сары, әйтей, қосанақ, алакөз, шәуке, әлеуке, төлес, сойылқас, шұңғырша, көгедей''<ref>«Қазақстан»: Ұлттық энциклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев — Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9</ref><ref>Қазақ Совет Энциклопедиясы, бас редакторы М.Қ.Қаратаев, Алматы,</ref>
 
<!-- === Тамга и уран ===
* Уран «Ақжол», «Қарақожа», тамга — [[Файл:Kazakh Tamga 17.svg|30px]] көз (глаз) и является изображением [[Колесница|колесницы.]]
* Тамга Жогары шекты — [[Файл:Kazakh Tamga 76.svg|30px]] жогары-шекты
* Тамга Томенги шекты — [[Файл:Kazakh Tamga 77.svg|30px]] томень-шекты
* Тамга Таракты — [[Файл:Kazakh Tamga 03.svg|30px]] тарак, [[Файл:Kazakh Tamga 24.svg|30px]], Уран — Жаукашар
=== Ұрандары мен таңбалары ===
{| class="wide"
Line 73 ⟶ 94:
|-
|}
 
== Қырым татарларының құрамындағы арғындар ==
 
== Башқұрттардың құрамындағы арғындар ==
 
== Хакастардың құрамындағы арғындар ==
 
== Қоныстану аймақтары ==
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Арғын» бетінен алынған