Дәулеткерей Шығайұлы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ |
Zhuka iitu (талқылау | үлесі) Өңдеу түйіні жоқ |
||
30-жол:
==Шығармашылығы==
Оның алғашқы шығармаларының бірі [["Ақжелең"]]. Бүл күй Ақбала деген өнерлі де сұлу қызға арналған. Дәулеткерейдің [["Қоңыр"]], [["Желдірме"]], [["Керілме"]], [["Ысқырма"]], [["Қосішек"]] дейтін күйлері тіршілік-түрмыстағы әр алуан көріністерді бейнелейді. "Жұмабике" деген күйінің тарихы былай: ол кезде қыздар кішкентайынан өзі білмейтін біреуге атастырылатын салт болған. Кейін бойжеткенде, өзі сүймесе де, сол жігітке ұзатылуға тиіс. Бүған наразы жігерлі қыздар Уақытша кеңес дейтін билігі бар мекемелерге арыз айтып баратын болған. Қыз сөзі расталып, шындықтың бет пердесі ашылса, азаттық алады екен. Міне, асқан әнші, ақындық өнері рулы елге ерте танылған, өз талабымен еркіндік алған Жұмабике деген қызға ризалық сезімін Дәулеткерей күй арқылы жеткізген. [[1869]] жылы қазақтың ұлы күйшісі [[Құрманғазы Сағырбайұлы|Құрманғазы Сағырбайұлымен]] кездесуі Дәулеткерейдің шығармашылық өміріндегі ұмытылмас кезең болды, олар күй тілімен табысып, бір-біріне күйшілік өнерімен тікелей әсер етеді. Дәулеткерейдің көптеген күйлері халық арасына кеңінен тараған. Оның тұрмыстық жанрдағы «[[Желдірме]]», «[[Тартыс]]», «[[Ысқырма]]», «[[Қосалқа]]» күйлері; «[[Қыз Ақжелең]]», «[[Ақбала қыз]]», «[[Көркем ханым]]», «[[Қаражан ханым]]», «[[Құдаша]]», «[[Мұңды қыз]]», «[[Жұмабике]]» сияқты әйелдер бейнесін жасаған шығармалары бар. Орыс музыкасының әсерімен «[[Ващенко]]», «[[Қос ішек]]», «[[Қоңыр]]», «[[Топан]]» т. б. күйлерін, [[1871]] жылы досы С. Бабажановтың қазасына арнап «[[Салық өлген]]» атты жоқтау күйін шығарды. «[[Бұлбұл]]» күйі де осы кезеңде туды. Дәулеткерей өмірінің соңғы жылдарына жататын күйлерінде - терең мазмұн мен күрделі психологизм басым. Олардың қатарында халық симфонизмінің тамаша үлгілері саналатын «[[Демалыс]]», «[[Төндірме]]», «[[Керілме]]», «[[Жігер]]» сияқты күйлері бар.<ref> Тарихи тұлғалар. Танымдық - көпшілік басылым. Мектеп жасындағы
оқушылар мен көпшілікке арналған. Құрастырушы: Тоғысбаев Б. Сужикова А. –
Алматы. “Алматыкітап баспасы”, 2009 ISBN: 978-601-01-0268-2 </ref>
<ref> Абай. Энциклопедия. – Алматы: «Қазақ энциклопедиясының» Бас редакциясы, «Атамұра» баспасы, ISBN 5-7667-2949-9</ref>
==Cілтемелер==
[[Күйші]]
==Пайдаланған әдебиет==
<references/>
[[Санат: Дәулеткерей Шығайұлы ]]
[[Санат: 1820]]
| |||