Сағди Ширази: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Жаңа бетте: '''Муслихаддин Әбу Мұхаммед Абдуллах ибн-Мушрифаддин, Сағди Ширази''' (1203 — 10 ж. ш., Шираз қаласы ...
 
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
{{Infobox Biography
'''Муслихаддин Әбу Мұхаммед Абдуллах ибн-Мушрифаддин, Сағди Ширази''' (1203 — 10 ж. ш., [[Шираз]] қаласы — 9.12.1292, сонда) — парсы-тәжік әдебиетінің классигі. [[Шираз]] қаласында дін қызметкерінің отбасында өмірге келген. Сағди 13 жасында әкесінен айырылып, өмір тауқыметін ерте тартқан. [[Бағдад]]қа келіп, [[Низамия медресесі]]нде оқыды, кейін [[Мустанмирия]]да білім алды. Аталмыш оқу орнында [[ислам діні]]нің негізі, [[Құран]] және оған түсініктеме, [[медицина]], [[филология]], [[математика]], [[тарих]], [[логика]], [[поэзия]], т.б. пәндерді оқыды, әсіресе араб [[поэзия]]сынан мейлінше сусындады. Сағди [[Мекке]]де мінажат етіп, [[Үндістан]], [[Хаджаз]], [[Орта Азия]] мен [[Шығыс Түркістан]], Солтүстік [[Африка]] елдерін аралады. [[Иерусалим]]де крестшілдермен соғыста тұтқынға түскен Сағдиды [[Алепо]]ның саудагері сатып алып, өзінің қызына үйлендірген. Сағди бұл қаладан қашып шығып, [[Шам]]ға келіп орнығады. 1257 ж. туған жеріне оралып, “Бустан” дастанын (алғашқы аты “Сағдинаме”) жазды. Оны бітірісімен, 1258 ж. “Гүлстан” атты шығармасын жариялады. Ақын екі шығармасын да Шираздың билеушісі [[Әбу Бәкр ибн Сағди]]ге (1226 — 60) сыйға тартты. Сағдидің қара сөз бен өлең үлгілері кезектесе жазылған “Бес мәжіліс” және ғазалдардан тұратын “Торжибанд” жинақтары бар. Сағди есімі Шығыс [[поэзия]]сында [[лирика]]лық ғазал жанрының негізін салушы ретінде аталады. Сағди шығармашылығының әлем әдебиетіне ықпалы мол болды. Оның шығармалары [[Еуропа]]ға 17 ғасырда жиһангез Адам Олеари арқылы мәлім болды. “Гүлстан” туындысы [[француз]] ([[1634]]), [[неміс]] ([[1635]]), [[латын]] ([[1951]]) тілдеріне аударылды. [[Ресей]] ақыны [[А.С. Пушкин]]нің “Бақшасарай фонтаны”, “Ескерткіш” атты туындыларынан Сағди шығармаларының әсері байқалады. Сағди өлеңдерін [[Л.Н. Толстой]] жоғары бағалап, “Гүлстан” шығармасынан үзінділер мен афоризмдер аударған. [[Қазақ]] арасында Сағди шығармалары ерте кезден белгілі. “Бустан” дастанындағы адамгершілік идеялар [[Абай]]дың “[[Алла]] деген сөз жеңіл”, “Әсемпаз болма әрнеге” өлеңдері мен 38-қара сөзіндегі ойлармен үндескен. Ақын [[М.Майлыкенти]]дің “Тухфа уа жусхурият” атты өлеңмен жазылған шығармасы мен “Бустан” дастанының [[композиция]]лық желісінің ұқсастығын аңғаруға болады. Сағдидің “Бустан” дастанының үзінділері қазақ тілінде (1966, 1973) басылып шықты.
|subject_name = Муслихаддин Әбу Мұхаммед Абдуллах ибн-Мушрифаддин, Сағди Ширази
| image_name =
| image_size =
| image_caption =
| date_of_birth = [[1203]]
| place_of_birth =[[Шираз қаласы]]
| date_of_death = [[1292]]
| place_of_death =
| occupation = [[парсы-тәжік әдебиетінің классигі]]
| spouse =
}}
'''Муслихаддин Әбу Мұхаммед Абдуллах ибн-Мушрифаддин, Сағди Ширази''' (1203 — 10 ж. ш., [[Шираз]] қаласы — 9.12.1292, сонда) — парсы-тәжік әдебиетінің классигі. [[Шираз]] қаласында дін қызметкерінің отбасында өмірге келген. Сағди 13 жасында әкесінен айырылып, өмір тауқыметін ерте тартқан. [[Бағдад]]қаБағдадқа келіп, [[Низамия медресесі]]ндемедресесінде оқыды, кейін [[Мустанмирия]]даМустанмирияда білім алды. Аталмыш оқу орнында [[ислам діні]]нің негізі, [[Құран]] және оған түсініктеме, [[медицина]], [[филология]], [[математика]], [[тарих]], [[логика]], [[поэзия]], т.б. пәндерді оқыды, әсіресе араб [[поэзия]]сынан мейлінше сусындады. Сағди [[Мекке]]деМеккеде мінажат етіп, [[Үндістан]], [[Хаджаз]], [[Орта Азия]] мен [[Шығыс Түркістан]], Солтүстік [[Африка]] елдерін аралады. [[Иерусалим]]де крестшілдермен соғыста тұтқынға түскен Сағдиды [[Алепо]]ның саудагері сатып алып, өзінің қызына үйлендірген. Сағди бұл қаладан қашып шығып, [[Шам]]ғаШамға келіп орнығады. 1257 ж. туған жеріне оралып, “Бустан” дастанын (алғашқы аты “Сағдинаме”) жазды. Оны бітірісімен, 1258 ж. “Гүлстан” атты шығармасын жариялады. Ақын екі шығармасын да Шираздың билеушісі [[Әбу Бәкр ибн Сағди]]ге (1226 — 60) сыйға тартты. Сағдидің қара сөз бен өлең үлгілері кезектесе жазылған “Бес мәжіліс” және ғазалдардан тұратын “Торжибанд” жинақтары бар. Сағди есімі Шығыс [[поэзия]]сындапоэзиясында [[лирика]]лықлирикалық ғазал жанрының негізін салушы ретінде аталады. Сағди шығармашылығының әлем әдебиетіне ықпалы мол болды. Оның шығармалары [[Еуропа]]ға 17 ғасырда жиһангез Адам Олеари арқылы мәлім болды. “Гүлстан” туындысы [[француз]] ([[1634]]), [[неміс]] ([[1635]]), [[латын]] ([[1951]]) тілдеріне аударылды. [[Ресей]] ақыны [[А.С. Пушкин]]ніңПушкиннің “Бақшасарай фонтаны”, “Ескерткіш” атты туындыларынан Сағди шығармаларының әсері байқалады. Сағди өлеңдерін [[Л.Н. Толстой]] жоғары бағалап, “Гүлстан” шығармасынан үзінділер мен афоризмдер аударған. [[Қазақ]] арасында Сағди шығармалары ерте кезден белгілі. “Бустан” дастанындағы адамгершілік идеялар [[Абай]]дың “[[Алла]] деген сөз жеңіл”, “Әсемпаз болма әрнеге” өлеңдері мен 38-қара сөзіндегі ойлармен үндескен. Ақын [[М.Майлыкенти]]діңМайлыкентидің “Тухфа уа жусхурият” атты өлеңмен жазылған шығармасы мен “Бустан” дастанының [[композиция]]лықкомпозициялық желісінің ұқсастығын аңғаруға болады. Сағдидің “Бустан” дастанының үзінділері қазақ тілінде (1966, 1973) басылып шықты.
<ref> Қазақ энциклопедиясы, 7 - том </ref>