Сүт: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Мира Белль (талқылау | үлесі) Өңдеу түйіні жоқ |
Мира Белль (талқылау | үлесі) Өңдеу түйіні жоқ |
||
1-жол:
'''Сүт''' — барлық жастағы адамдар үшін жұғымдылығы жоғары оңай сіңетін өнім. 100 грамм сүтте 3 граммға жуық [[ақуыз]], 3,2 грамм эмульгацияланған оңай сіңетін [[май]], көптеген мөлшерде оңай сіңірілген [[кальций]] мен [[фосфор]] қосындылары, сондай-ақ белгілі мөлшерде А1, В2, Д [[витамин]]дері бар және де жазғы уақытта сиыр сүтіндегі бұл витаминдер қыстағыдан едəуір көп болады. 100 грамм сүт организмге 60-қа жуық килокалория береді. Сүт ақуызы негізінен, [[казеин]]нен (2,7 %), [[лактоальбумин]]нен (0,4 %) және [[лактоглобулин]]нен (0,1%) тұрады. Сүт ақуызының 75-96 пайызы организмге сіңімді келеді. Құрамындағы [[лактоза]] не сүт қанты тез ашиды. Бұл қасиетті сүт ашытуда пайдаланылады. [[Минералдық заттар|Минерал заттары]] органикалық және бейорганикалық қышқыл тұздары түрінде кездеседі. Сондай-ақ, 60-тан астам [[фермент]], әртүрлі гормон ([[окситоцин]], [[пролактин]], [[фолликулин]], [[адреналин]], [[инсулин]] т.б.), иммундық заттар ([[антитоксин]], [[глотинин]], [[онсонин]] т,б,), газдар (СО<sub>2</sub> , О<sub>2</sub>, Н<sub>2</sub>, NH<sub>3</sub>), микроорганизмдер болады.
[[Сурет:Milk glass.jpg|thumb|right|210px|Бір стақан сиыр сүті]]
Сүтті пісіріп, бетіндегі қаймағын алып жеп, өзін ішеді, сүттен әртүрлі тағамдар әзірленеді. Сүтті тартып, шикі [[қаймақ]] алады. Ешкінің сүтін емге ішеді. Қымыз – биенің сауылған сүті – саумалды ашытып, күбіде пісіп, дайындайды. Өте шипалы, адам жанына күш-қуат беретін сусын. Сүт
Сауын малдан, яғни
Бір сөзбен айтқанда кәдімгі сүттің өзі де дәмді тағам. Оны қайнатып ішеді, шайға қатады. Сөйтіп сүт және оның өнімдері аты да, заты да халық мәдениеті мен тұрмысындағы айтуға тұрарлық және мақтанарлық дастарқан мәзірі. Демек, сүт қазақтың тағам байлығының бірі жəне оның қайнар көзі.
|