Уикипедия

Абдолла Әбдірахманұлы Асылбеков: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Тарихын шолу
← Ескірек өңдемеЖаңарақ өңдеме →
Content deleted Content added
VisualWikitext
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
'''Абдолла Әбдірахманұлы Асылбеков''' (1896-1938), журналист, жазушы және қоғам қайраткері. ''«Біздің де күніміз туды», «Октябрь күнінде»'' атты деректі повестері 1921 ж. Орынбор қаласында жеке кітап болып басылып шықты. [[Сәкен Сейфуллин|С. Сейфуллиннің]] ''«Тар жол, тайғақ кешу»'' атты романында А. туралы толық мағлұмат берілген. Турашыл, ер мінезді, ұлт мүддесін түсінетін азамат ретінде Асылбеков ''«Алашорда»'' үкіметі қайраткерлерінің оқу-ағарту, жерге қоныстандыру, дербес экономикалық бағытты ұстанужөніндегі көзқарастарына іштартты. Ол 1922 ж. қазақ қызметкерлерінің кеңесінде [[Ахмет Байтұрсынов|А. Байтұрсынов]] пен [[Сәдуақасов Смағұл|С. Сәдуақасовтың]], Әуезовтің ''«коммунистік-колонизаторлық саясатқа қарсы»'' пікірлері мен ашаршылықтың зардаптарын жою туралы үсыныстарын қолдады. 1921 ж. Әуезовпен бірге Қоянды жәрмеңкесінде қазақ автономиясының бір жылдық тойын өткізуге жетекшілік етті. Қажымұқан, Майра, Иса, Жынды Омар, Зәрубай, Әміре, Шашубай, Ғаббас, Қалибек сияқты ел өнерпаздарын жәрмеңкеге қатыстырып, ойын-сауық уйымдастырды, М. Әуезовтің шығармашылығын жоғары бағалады. Ол 1932 жылғы ашаршылықты айыптап, үкіметтің алдына тиісті мәселе қойған. Асылбеков пен Әуезовтің арасындағы достық қарым-қатынас туралы деректер С. Бегалиннің, Қ. Қуанышбаевтың, Қ. Тоғызақовтың естеліктерінде баяндалған.<ref> Мұхтар Әуезов энциклопедиясы - Алматы, «Атамұра» баспасы, 2011. ISBN 978-601-282-175-8 </ref>
'''Асылбеков абдолла әбдірахманұлы ''' (1896, [[Қарағанды]] обл. [[Нұра]] ауд., бұрынғы 1-ауыл — 29.1.1938) — мемлекет және қоғам қайраткері. Алғашқы қазақ көсемсөзшілерінің бірі. 1923 — 26 ж. [[Мәскеу]]дегі [[Тимирязев]] атынд. ауыл ш. акад-нда оқыды. 1913 — 16 ж. қазақ-татар жастарының мәдени-ағарту үйірмелерін ұйымдастырушылардың бірі болды. 1916 ж. ұлт-азаттық көтерілісіне қатысты, 1917 жылы РК(б)П қатарына өтті, шаруа және солдат депутаттарының Ақмола Кеңесін ұйымдастыруға қатысып, азық-түлік комиссары қызметін атқарды. 1918 — 19 ж. ақтардың тұтқынында болды. 1919 — 21 ж. ''Қиыр Шығыста Азамат'' соғысына қатысты. 1921 — 23 ж. Халық ағарту комиссариаты саяси-ағарту басқармасының бастығы, РК(б)П Қырғыз (Қазақ) обкомының екінші хатшысы. 1926 — 28 ж. Егіншілік халық комиссариатының басшы қызметкері, Қостанай окр. атқару комитетінің төрағасы, 1928 — 37 ж. Қазақ ОАК-нің хатшысы, Қарқаралы окр., Қарағанды обл. кеңестері атқару комитеттерінің төрағасы, Қазақ КСР Жеңіл өнеркәсібі халкомы және Әлеуметтік қамсыздандыру халкомы қызметтерін атқарды. ''С.Сейфуллин, Н.Нұрмақов, Ұ.Құлымбетов, Ж.Садуақасов сынды қазақтың көрнекті басшы қайраткерлерін “Қазақстанда Кеңес үкіметін құлатуға әрекет жасап, шетел тыңшыларымен, Троцкий, Бухарин топтарымен тығыз байланыста болғандықтарын мойындату үшін алдымен А-ті әшкерелеу керек деген ниетпен Мәскеу Қарағандыда ашық сот ұйымдастырды''. Сөйтіп А. саяси қуғын-сүргіннің алғашқы легінде “Халық жауы” деген жаламен ұсталып, ату жазасына кесілді. Сталинизм зардаптары әшкереленгеннен кейін ақталды (1958).Шығ.: Асылбекұлы А., Біздің де күніміз туды, Орынбор, 1921.Әдеб.: ҚР ОМА, 1680-қ., 2-т., 5-іс; ҚР Президентінің архиві, 141-қ., 1-т., 13120— іс, 157—168 п., Сейфуллин С., Тар жол, тайғақ кешу, А., 1973.
 
==Пайдаланған әдебиет==
<references/>
 
== Сыртқы сілтеме ==
* [http://www.inform.kz/kaz/article/1223299/ Асылбеков Абдолла Әбдірахманұлы]
== Пайдаланылған әдебиеттер ==
[[Қазақ Энциклопедиясы|"Қазақ Энциклопедиясы"]]
 
[[Санат:Тұлғалар]]
{{stub}}▼
[[Санат:А]]
{{wikify}}▼
 
▲{{stubStub}}
[[Санат:Қазақстан табиғаты]]
▲{{wikify}}
 
[[Санат:А]] [[Санат:қазақ ұлттық энциклопедиясы]]
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Абдолла_Әбдірахманұлы_Асылбеков» бетінен алынған