Парламент: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
[[File:Houses.of.parliament.overall.arp.jpg|thumb|right|200px|Британ парламенті ғимараты]]
'''Парламент'''<ref name="source1"> Қазақ энциклопедиясы 7 т, </ref> <ref name="source2"> К.Айтхожин </ref> ({{lang-la|parlare}} – сөйлеу, {{lang-en| parlіament}}) – мемлекеттік биліктің ең жоғарғы өкілдік органы. Алғаш 13 ғасырда Англияда, 17 – 18 ғасырларда Еуропа елдерінде құрылды. Қазір әлем елдерінің басым көпшілігінде бар. Кейбір елдерде басқаша аталады: Ресейде Мемл. Дума, АҚШ-та [[Конгресс]], [[Сирияда]] Ұлттық кеңес, Исландияда Альтинг, Моңғолияда Ұлы хурал, т.с.с. Парламенттің кең өкілетті, шектеулі өкілетті, кеңесші түрлері болады. Алдыңғы екі түрі өз елдерінің саяси-құқықтық механизмінде ортаңғы орын алады. Кеңесші парламенттер абсолюттік монархия елдеріне ([[Кувейт]], [[БАӘ]]) тән. Парламент бір немесе екі (жоғары және төмен) палатадан тұрады. Екі палаталы етіп құру Парламентті кәсіпқойландыру мақсатынан туындады. Жоғары палата төмен палаталық әр аймақтан сайланған халық өкілдерінің аймақтық мүдделерін тоғыстыру, асыра сілтеушілігін тежеу, мәселелерді жалпымемлекеттік тұрғыда қарастыру үшін пайда болған. Палаталар сайлау, тағайындау (көбіне жоғары палата) немесе лауазымға байланысты палатадан орын алу жолымен құрылады. Тіпті [[Ұлыбританияда]] 1999 жылға дейін лордтар палатасындағы орындар мұрагерлікпен беріліп отырды. Орта есеппен төмен палаталар 4 – 5 жылға 400 – 600, жоғарғылары 6 – 9 жылға 100 – 300 депутаттан құралады. Әр палатаның өзіндік өкілеттіктері болады. Белгілі бір мәселелерді екі палатаның бірлескен отырысында шешеді. Парламенттің басты қызметі [http://www.kitaphana.kz/ru/downloads/referatu-na-kazakskom/212-zan.html заң] шығару және үкімет пен басқа да мемлекеттік билік органдарының қызметін бақылау болып табылады. Бақылаушылық қызметі лауазымды тұлғалардың есебін тыңдау, жұмысын тексеру, халықаралық шарттарды мақұлдаудан көрініс табады. Сонымен қатар Парламенттің әкімшілік-басқарушылық (мысалы, жоғары лауазымдарға тағайындау және босату), соттық (импичмент жариялау, рақымшылық жасау) және құрылтайшылық (мемлекеттік институттар құру) өкілеттігі де болады; қара [[Қазақстан РеспубликасыныңРеспубликасы Парламенті.]]
 
<ref> Саяси түсіндірме сөздік. – Алматы, 2007.
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Парламент» бетінен алынған