Геноцид: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
1-жол:
[[Сурет:Геноцид армян - 1915 год.jpg|thumb| right | ]]
'''Геноцид''' - [грек,genos- тек, тайпа және лат.caedo- өлтіру] - [[халықаралық]] құқық бойынша аса ауыр қылмыс; қандай да бір ұлттық, [[этника|этникалық]], нәсілдік немесе [[дін|діни]] топтың өкілдерін түгелдей немесе жекелеп қасақана қырып-жоюды білдіреді. Мынадай әрекеттер геноцид болып есептеледі: осында топ мүшелерін өлтіру; оларға ауыр дене зақымын келтіріп, жүйкесін бұзуы; 3) оның тұтастай немесе бір бөлігінің құрып кету қаупін туғызатын жағдайлар туғызу; 4) осындай топтың ішінде бала тууды болдырмауға бағытталған шаралар; 5) бір топтың балаларын зорлықпен тартып алып, басқа топқа беру.
Геноцидтің өзімен қатар, оны ұйымдастыруды мақсат түту қастандығы, геноцидті ұйымдастыруға тікелей және жариялы түрде арандатушылық, геноцидке бірге қатысу да жазаланады.
Халықаралық құқық геноцидке ұшыратқан мемлекетті саяси жауапкершілікке, ал оны ұйымдастыруға және жүзеге асыруға қатысқан адамдарды қылмыстық жауапкершілікке тартады. ұлттық, этникалық, діни топтарды түгелдей немесе бір бөлігін жойып жіберуге тырысып, геноцидке ұшыратқан көптеген қылмыстардың беті ашылғаны белгілі. Мемлекеттік мәселелерді шешуде геноцидті қолдану көп жағдайларда аумақтық басқыншылық және езілген халықтарды басқа елдің шекарасында күшпен ұстаумен байланысты.
Геноцидтілік езіліп-жаншылған христиан халықтарын - гректерді, болгарларды, сербтерді, румындарды, армяндарды және т.б. жүйелі түрде қырғынға ұшыратып отырған Оттоман империясына тән болды. 1876-1923 жылдардағы армяндарды геноцидке ұшырату салдарынан 1,5 млн. армян қырылған. Бүл езілген халықтардың аумағын тартып алу мақсатында жүргізілген геноцидтің классикалық мысалы болып табылады.
Сондай-ақ [[әлеуметтік-экономика|әлеуметтік-экономикалық]] және саяси долбарлармен [[антисемит|антисемиттік]] нәсілдік пиғылға оранған [[фашист|фашистік]] [[Германия|Германияның]] өзінің және басып алынған жерлердің аумағынан еврейлерді жаппай қырғынға ұшыратуы геноцидтің айқын мысалы бола алады.<ref> Саяси түсіндірме сөздік. – Алматы, 2007.
ISBN 9965-32-491-3 </ref>
<references/>
[[Санат: Саясат]]
[[Санат: Г]]
{{wikify}}▼
▲==Пайдаланылған әдебиет==
▲{{stub}}
[[als:Völkermord]]
▲{{wikify}}
[[ang:Folcmorðor]]
[[ar:إبادة جماعية]]
[[az:Soyqırım]]
[[be:Генацыд]]
[[be-x-old:Генацыд]]
[[bg:Геноцид]]
[[br:Gouennlazh]]
[[bs:Genocid]]
[[ca:Genocidi]]
[[ckb:جینۆساید]]
[[cs:Genocida]]
[[cv:Геноцид]]
[[cy:Hil-laddiad]]
[[da:Folkedrab]]
[[de:Völkermord]]
[[el:Γενοκτονία]]
[[en:Genocide]]
[[eo:Genocido]]
[[es:Genocidio]]
[[et:Genotsiid]]
[[eu:Genozidio]]
[[fa:نسلکشی]]
[[fi:Kansanmurha]]
[[fr:Génocide]]
[[ga:Cinedhíothú]]
[[gl:Xenocidio]]
[[he:רצח עם]]
[[hr:Genocid]]
[[hu:Népirtás]]
[[hy:Ցեղասպանություն]]
[[id:Genosida]]
[[it:Genocidio]]
[[ja:ジェノサイド]]
[[jv:Genosida]]
[[ka:გენოციდი]]
[[ko:집단 학살]]
[[ku:Jenosîd]]
[[la:Generis occidio]]
[[lt:Genocidas]]
[[lv:Genocīds]]
[[ms:Pembasmian kaum]]
[[nl:Genocide]]
[[nn:Folkemord]]
[[no:Folkemord]]
[[oc:Genocidi]]
[[pl:Ludobójstwo]]
[[pt:Genocídio]]
[[ro:Genocid]]
[[sh:Genocid]]
[[si:වර්ග සංහාරය]]
[[simple:Genocide]]
[[sk:Genocída (právo)]]
[[sl:Genocid]]
[[sq:Gjenocidi]]
[[sr:Геноцид]]
[[sv:Folkmord]]
[[sw:Mauaji ya kimbari]]
[[ta:இனப்படுகொலை]]
[[th:พันธุฆาต]]
[[tl:Pagpatay ng lahi]]
[[tr:Soykırım]]
[[uk:Геноцид]]
[[vi:Diệt chủng]]
[[wa:Djenocide]]
[[yi:פעלקער מארד]]
[[zh:种族灭绝]]
| |||