Зоогеография: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
1-жол:
'''Зоогеография'''
Зоогеография ғылымының негізі 18 ғасырда қаланды. Құрлықтағы организмдерді зоогеографиялық тұрғыда жіктеуді [[Северцов Николай Алексеевич | Н.А.Северцов]] пен [[Мензбир | М.А.Мензбир]] [[экология|экологиялық]] және тарихи тұрғыдан қарастырған. Құрлықтағы зоогеографиялық аудандастыруда [[Гептнер Владимир Георгиевич | В.Гептнердің]] жүйесі негізге алынды. Оның 2 варианты бар. Қазақстан фаунасын зоогеографиялық аудандастыру екіншісіне жатады. Бұл жіктелім бойынша құрлық жануарлары 8 облысқа бөлінеді:
# [[Жаңа Зеландия;]]
# [[Австралия]];
# [[Полинезия]];
# [[Неотропика]];
# [[Эфиопия]];
# [[Мадагаскар]];
# [[Үнді-Малай]];
# [[Голарктика]].
[[Қазақстан]] [[Голарктика]] облысы, [[Палеоарктика]] тармағының [[Орталық Азия]] провинциясына кіреді.
Әр облыстың өзіне тән жануарлар дүниесі бар. Қазақстанды зоогеографиялық аудандарға жіктегенде И.А.Долгушин республика жерін мұндағы құстардың таралуына қарай, ал А.Л.Афанасьев сүтқоректілердің орналасуына қарай бөлді. Мұхиттар мен теңіздердің [[фауна|фаунасын]] аудандастыру ағылшын ғалымы Э.Форбстың, неміс ғалымы А.Ортманның еңбектерінде сипатталады.
Жануарларды зоогеографиялық аудандастырудың сирек кездесетін жануарлар мен тұз хайуанаттарын қорғауды ұйымдастыруда (мысылы, қорық, қорықша ұйымдастыру) маңызы зор. Қазақстанда зоогеографиялық ғылыми-зерттеу жұмыстарымен Зоология институты айналысады.
Зоогеография— қазіргі кездегі және өткен замандардагы жануарлар мен олардың қауымдастықтарының ([[зооценоз|зооценоздарының]]) географиялық таралу заңдылықтарын зерттейтін биогеографияның саласы; осы таралуды, сондай-ак экологиялық топтардың географиялық таралуын анықтайтың қазіргі және тарихи факторлар мен заңдылықтарды зерттейді. Зоогеографияның негізгі әдістерінің бірі — картаға түсіру.
Зоогеографияны
* ареалогиялық зоогеография,
* тарихи-фауналық зоогеография,
* аймақтық зоогеография,
* экологиялық зоогеография,
* зооценологиялық зоогеография деп бөледі.
* ''Ареалогиялық зоогеография'' жануарлар түрлерінің, туыстарының және басқа таксондарының таралу атыраптарын, тарихи-фауналық зоогеография — өткен геологиялык дәуірлермеп байланысты фауна мен оның тарихын зерттейді;
* ''аймақтық зоогеография'' — Жер шарын әр түрлі типтегі фауналық аймаққа (патшалық, тараптық, тарапшалық) аудандаумен шүғылданады;
* ''экологиялық зоогеография'' — жануарлардың тіршілік жағдайлары-на (абиоталық, биоталық, антропогендік) байланысты таралуын қарастырады;
* ''зооценологиялық зоогеография'' - зооценоздарды, олардың құрылымын, құрамына енетін жануарлардың сандық және сапалық өзара қатынастарын зерттейді.
==Пайдаланған әдебиет==
*[[Қазақ энциклопедиясы]], 4-том
[[Санат: Биология]]
[[Санат: География]]
[[Санат:Сөздік]]
[[Санат:География және геодезия]]
[[Санат:Геодезия]]
[[Санат:З]]
{{stub}}
|