Өрік: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш r2.6.5) (Боттың түзеткені: hu:Sárgabarack
ш r2.7.2) (Боттың үстегені: kaa:Yerik; косметические изменения
17-жол:
}}
'''Өрік''' ([[Armeniaca]]) — раушангүлділер тұқымдасына жататын [[жеміс]] ағаштарының туысы, жеміс дақылы. Ағаштары өте биік, 8 – 15 м аралығында. Жапырақтары жалпақ, жоғары жағы үшкірлеу, тісті болып келеді. Жеміс бүршіктері бір гүл береді, олар ақ немесе қызғылт түсті, жапырақтарынан бұрын ашылады. Жемісі етті, түкті, ал сүйегі жылтыр.
Өрік – жарық, жылу сүйгіш дақыл, жеңіл ауа, ылғал өткізгіш топырақтарда жақсы өседі, ал сазды, тұзды жерлер Өрік өсіруге жарамсыз келеді. Құрғақшылыққа төзімді. Тікпе көшеттері отырғызылған бақтар 3 – 4 жылдан кейін өнім бере бастайды, 40 – 50 және одан да көп жыл өмір сүреді. Әр түбінен 15 – 20 (7 жылдық ағаш), 60 – 100 кг (15 – 20 жылдық ағаш) жеміс алынады. Жемісі [[шілде]] айында піседі, салмағы 20 – 70 г. Жемісінің құрамында 4 – 20% қант, алма және лимон, т.б. қышқылдары, 10%-дай каротин, 0,4 – 1,3% пектин заттары, ал тұқымында 29 – 58% май болады. Жемісінің өзін, кептірілген және өңделген күйінде (шырын, тосап) пайдаланады. Өрік ағашын егісті желден қорғайтын орман алқабында отырғызады және шабдалымен телу үшін өсіріледі. Өріктің мәдени сорттарын көбейту тәсілі – ұластыру. Негізгі отырғызу тәсілі тік бұрышты, қатар аралығы 6 – 8 м, қатар іші 5 – 6 м. Отырғызғаннан кейін жас ағаштардың бөрікбасын қалыптастыру үшін шырпу (қысқарту, сирету) жұмыстарын жүргізіп, 3 – 4 жылда бір рет органик және минералдық тыңайтқыштар енгізіп тұру қажет.<br />[[FileСурет:Apricot Blossom. Japan.jpg|thumb|left| Японияда. ]]
[[FileСурет:Apricot Blossom. North Bergen, NJ.jpg|thumb|left|Өріктің жауыннын кейінгі гүлдері. ]]
Қазақстанда [[Жамбыл]], [[Оңтүстік Қазақстан]], [[Алматы]] облыстарында бір түрі – кәдімгі өрік (A. vulgarіs) өсіріледі.<br />
Мұның бұрынғы [[СССР]]-да 4 түрі бар: [[Сибирь]] өрігі, [[монғол өрігі]], [[қара өрік]] және кәдімгі өрік. Өріктердің кептірілген жемістері (өрік, [[құрағы]], шапталы) және консервісі тамаққа жұмсалады. Өріктің негізгі сорттары: «[[Қызылбет]]», «[[Амброзия]]», «[[Луиза]]», «[[Шалах]]», «[[Хосровшам]]», «[[Хурмаи]]», «[[Бұхара]]», «[[Товарищ]]», «[[Ансу]]» және т. б.
 
27-жол:
== Пайдаланылған әдебиеттер ==
* Т. Мұсақұлов, ОРЫСША-ҚАЗАҚША ТҮСІНДІРМЕЛІ БИОЛОГИЯЛЫҚ СӨЗДІК І-том ҚАЗАҚМЕМЛЕКЕТБАСПАСЫ, Алматы — 1959, Редакциясын басқарған: Биология ғылымының докторы профессор Т. Дарқанбаев.
* К. Аяпов
 
{{stub}}
77-жол:
[[ja:アンズ]]
[[ka:გარგარი]]
[[kaa:Yerik]]
[[kbd:Курхьэ]]
[[ko:살구나무]]
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Өрік» бетінен алынған