Биотехнология: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Luckas-bot (талқылау | үлесі) ш r2.7.1) (Боттың үстегені: oc:Biotecnologia |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
9-жол:
# [[Пастер]] ғасырына дейінгі кезең (1865 жылы). Сыра, [[шарап]], [[нан]] өнімдері және [[сыра]] ашытқыларын,
[[ірімшік]] алғандағы спирттік және [[сүт]] қышқылды ашытуды қолдану. [[Сірке Қышқылы|Сірке қышқылын]] және ферментативті өнімдерді алу.
# Пастер ғасырлық кезеңі (1866-1940 жж) - [[этанол]], [[бутанол]], [[ацетон]], [[глицерин]], органикалық қышқылдарды, вакциналарды өндіру. Канализациялық суды аэробты тазалау. [[Көмірсулар|Көмірсулардан]] азықтық ашытқыларды өндіру.
# [[Антибиотик|Антибиотиктер]] кезеңі (1940-1960жж) - тереңдетілген [[ферментация]] жолымен [[пенициллин]] және басқа [[антибиотик|антибиотиктерді]] алу. [[Өсімдік]] жасушаларын дақылдау және вирустық вакциналарды алу. Стероидтардың микробиологиялық биотрансформациясы.
# Меңгерілетін [[биосинтез]] кезеңі (1961-1975) - [[Микроб|микробты]] [[Мутант|мутанттар]] көмегімен амин қышқылдарын өндіру. Тазартылған ферменттік препараттар алу. Иммобилизацияланған ферменттерді және жасушаларды өндірістік қолдану. Канализациялық суларды анаэробты тазалау және биогаз алу. Бактериалды полисахаридтерді өндіру.
# Жаңа биотехнология кезеңі (1973 жылдан бастап) - биосинтез агенттерін алу мақсатында жасушалық және генетикалық инженерияны қолдану. Моноклоналды антиденелерді өндіретін будандарды, протопласттарды және меристемді дақылдарды будандастырып алу. [[Эмбрион|Эмбриондарды]] трансплантациялау.
== Биотехнология салалары ==
Биотехнология ғылыми пән және өндірістік [[технология]] есебінде тірі [[Жасуша|жасушаның]] биоөндіргіштік белсенділігін зерттеуге, сапалы өндірушілік қабілеті бар және әртүрлі салаларда: [[ауыл шаруашылығы|ауыл шаруашылығында]]; [[фармацевтика|фармацевтикада]]; [[тағам өнеркәсібі|тағам өнеркәсібінде]]; [[биоэнергетика|биоэнергетикада]]; қоршаған орта ремедиациясында; [[биоэлектроника|биоэлектроникада]]; тағы басқаларда қолданылады.
=== Ауыл шаруашылық биотехнология ===
[[Ауыл шаруашылығы|Ауыл шаруашылық]] және тұрмыстағы қалдықтар, автомобильдерден шығатын улы заттар, өндірістен және ірі қалалардан бөлінетін лас суларды тазартуда микробиологиялық биотехниканың маңызы зор. Арам шөптерге, түрлі зиянды [[жәндіктер|жәндіктерге]] қарсы күресуде қолданылатын пестицидтердің адам үшін зиянды екені белгілі. Сондықтан пестицидтердің орнына экологиялық жағынан тиімді препараттар ([[энтобактерин]], [[дендробациллин]], [[битотоксибациллин]], [[гомелиндер]], т.б.) Биотехнология тәсілімен алынады. Топырақтың құнарлылығын арттыруда да биотехнологияның маңызы зор. Мысалы, ауа азотын пайдаланып, онымен қоректенетін микроорганизмдердің (азотобактер, т.б.) көмегімен бактериялы тыңайтқыштар (нитрагин, т.б.) дайындалады. [[Мал шаруашылығы|Мал шаруашылығында]], азықтық [[Жемшөп|жемшөпке]] құнарлығын арттыру үшін ферменттер ([[аминосубтилин]], [[протосубтилин]], т.б.) қосады, соның нәтижесінде жемшөп құрамындағы күрделі қосылыстар ([[лигнин]], [[целлюлоза]], т.б.) жақсы ыдырайды. <ref name=”source1”> “Қазақ Энциклопедиясы”, II-том </ref>
| |||