Леонард Эйлер: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
[[Сурет:Leonhard Euler 2.jpg|thumb| alt=A.| ''[[Эйлер Леонард]]''.]]
 
'''Эйлер (Euler) Леонард''' 4.(15). 4.[[1707]], [[Базель]], [[Швейцария]] – 7(18).9.1783, [[Петербург]], [[Ресей|Ресей]] – [[математик]], [[механик]] және [[физик]]. [[Базель университетінуниверситеті]]н бітірген. 1727 жылдан [[Петербург]] [[академия|академиясында]] қызмет істеді. Ол – [[Петербург]] және [[Берлин]] [[академия|академияларынан]] басқа [[Париж]] [[академия|академиясының]], [[Лондон]] корольдық қоғамының, т.б. көптеген ірі ғыл. [[Қоғам|қоғамдардың]] мүшесі болды. Эйлердің негізгі еңбектері сол кездегі математика мен механиканың барлық саласына, серпімділік теориясына, математикалық физикаға, [[Оптика|оптикаға]], музыка теориясына, машиналар теориясына, баллистикаға[[баллистика]]ға, теңіз ғылымына, т.б. арналған. Эйлер “Аналитикалық“[[Аналитика]]лық түрде баяндалған механика не қозғалыс туралы ғылым” (2 томдық, 1736), “Анализге кіріспе” (2 томдық, 1748), “Дифференциалдық есептеу” (1755), “Универсал арифметика” (2 томдық, 1768 – 1769) және 6 тілде 30 шақты рет басылып шыққан “Интегралдық есептеу” (3 томдық, 1768 – 1770; 4 томдық, 1794), т.б. осы сияқты бірқатар классик. [[монография|монографияларында]] өзінің және басқа ғалымдардың зерттеулерінің нәтижелерін жүйеге келтірді. Ол “[[Механика]]” атты [[монография|монографиясында]] жаңа математикалық анализдің көмегі арқылы нүкте [[Динамика|динамикасын]] тұңғыш рет кең көлемде баяндады, ал “Қатты денелер қозғалысы теориясында”[[теория]]сында” қатты дененің кинематикасы[[кинематика]]сы мен динамикасының[[динамика]]сының теориясын жетілдірді және қатты дененің қозғалмайтын нүкте маңынан айналу теңдеуін (гироскоптар теориясының бастамасы болған) тапты. [[Аспан механикасы]] бойынша да үлкен жаңалықтар ашты. 1757 – 1771 жылдары жарық көрген [[мемуар|мемуарлары]] тұтас орта механикасы[[механика]]сы жөнінен жүргізілген зерттеулерге қосылған елеулі үлесі болды. [[Эйлер]] вариациялық есептеу мен дифференциалдық теңдеулер теориясының негізін жасады, дифференциалдық және интегралдық есептеулерді жалпылап, одан әрі дамытты. Ол – 886 [[мақала]] мен [[мемуар|мемуардың]] [[автор|авторы]]. <ref> Қазақ энциклопедиясы, 10 том; </ref>
 
==Пайдаланылған әдебиет==