Бұлттар: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

[[File:Maracaibo cumulonembo.jpg|thumb|Бұлт]]

'''Бұлт''' — [[атмосфера|атмосферада]] қалқыған өте ұсақ су буы тамшыларының және мұз [[кристалдар|кристалдарының]] жиынтық жүйесі. Ол жер бетінен 2 — 18 км-ге дейінгі биіктікте атмосфераның төмен бөлігінде (тропосфера) құралады. Бұлттар ауа құрамындағы [[су]] буының қоюлануы нәтижесінде пайда болады. Бұлттарды құрайтын су түйіршіктерінің және [[мұз]] кристалдарының көлемі ұлғайып, олар бұлттардан бөлініп, атмосферадан [[жауын-шашын]] түрінде ([[жаңбыр]], [[қар]], [[ұлпа]], [[бұршақ]] т.б.) жер бетіне түседі. Бұлтты құрайтын тамшылар өте ұсақ, диаметрі бірнеше мкм-ден 200 мкм-ге дейін болады. Бұлттағы сұйық судың құрамы тым аз, Бұлт ауасының 1 м3-не шаққанда 1 г-ның бірнеше жүздік бөлігінен бірнеше г-ға дейін ғана жетеді. [[Бұлт]] ауа массасының ағыны әсерінен қозғалады (ауады). Олар биіктігіне қарай негізгі 4 түрге ажыратылады: жоғары ярустағы (қоңыржай ендіктерде 6 км-ден жоғарыда), ортаңғы ярустағы (6 км-ден 2 км-ге дейін), төменгі ярустағы (2 км-ден төмен) және вертикаль бағытта пайда болатын (асты төмен яруста, үсті жоғары немесе ортаңғы ярустарда) Бұлттар. Олар [[халықараралық классификация|халықараралық классификацияға]] сәйкес шарбы ([[Сі]]), шарбы-будақты [[(Сс]]), шарбы-қабатты ([[Сs]]), биік будақты ([[Ас]]), биік қабатты ([[Аs]]), қабатты-жауынды ([[Ns]]), қабатты ([[St]]), қабатты-будақты ([[Nс]]), будақты ([[Сu]]), будақты-жауынды ([[Сb]]) болып бөлінеді. Бұлттардың шығу тегін сыртқы пішіні мен ішкі құрылым ерекшеліктері бойынша, сондай-ақ, мөлдірлік көрсеткіші бойынша анықтауға болады. Жоғарғы ярустың шекаралары полярлық ендіктерде 3 — 8 км, қоңыржай ендікте 5 — 13 км, тропикалық ендікте 6 — 18 км аралығында. [[Тропосфера|Тропосферада]] байқалатын әр түрлі текті Бұлттардан басқа 20 — 30 км және 70 — 80 км биіктікте маржан тәріздес және [[күміс]] тәріздес Бұлттар кездеседі. [[Маржан]] тәріздес Бұлттар сирек кездеседі және тек [[Солтүстік Еуропа]] мен [[Аляска|Аляскада]], күн көкжиектен бірнеше градус жоғары тұрған кезде ғана байқалады. Күміс тәріздес Бұлттар өте жұқа, жұлдыздардың жарығын да әлсіретпейді, олар [[мезосфера|мезосфераның]] төменгі бөлігінде 75 — 90 км биіктікте 50 — 250 м/с жылдамдықпен ығысады. Мұндай Бұлттар [[жанартау|жанартаулық]] немесе ғарыштық тозаңнан пайда болған деп болжанады.

[[File:Cumulus mediocris.jpg|thumb|200px|]]