Мырыш: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
ш r2.5.5) (Боттың аластағаны: sa:वङ्गम् |
Yerzhankyzy (талқылау | үлесі) Өңдеу түйіні жоқ |
||
2-жол:
'''Мырыш''' ([[латын тілі|латынша]] Zincum), ''Zn'' – элементтердің периодты жүйесінің II-тобындағы химиялық элемент, асыл металдардың бірі. Реттік нөмірі 30, [[атом массасы]] 65, 39.
Мырыш ерте заманда латунь түрінде белгілі болған, таза түрі 16 ғасырда алынған. Жер қыртысындағы массасы бойынша мөлш. 8,310–3%. Ол полиметалды сульфид кендерінің құрамында кездеседі. Негізгі минералдары: сфалерит (мырыш алдамышы) және вюрцит, смитсонит, каламин, цинкит. Мырыш гексагональды тығыз қапталған торы бар күміс түсті ақ металл, тығызд. 7,133 г/см3, балқу t 419,5ӘС, қайнау t 906ӘС. Тотығу дәрежесі +2. Ылғал ауада және суда 200ӘС-қа дейін тұрақты, тотығуға гидроксокарбонатты беттік пленкасы кедергі жасайды; қышқылдар және сілтілермен, аммиак және аммоний тұздарымен, ылғал күйіндегі Cl2, Br2-мен, қыздырғанда О2-мен әрекеттеседі. Құрамында М. бар концентраттарды күйдіріп, әрі қарай алынған күйдіргіні Н2SO4-пен сілтісіздендіру және ZnSO4 ерітіндісінен Мырышты электрлік тұндыру арқылы алынады. Мырыш латунь, нейзильбер, томпак, тағы басқа қорытпалардың құраушысы; болат және шойынды мырыштау үшін (бұл кезде коррозияға қарсы қаптама түзіледі), ұшақтар мен автомобильдердің майда бөлшектерін, химиялық ток көздерінің электродтарын жасауда, күміс пен алтынды қорғасыннан бөлуде қолданылады.<ref> Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі:
Машинажасау.
— Алматы: "Мектеп" баспасы, 2007. ISBN 9965-36-417-6</ref>
{{Менделеевтін периодтык кестесі}}
| |||