Салалас құрмалас сөйлем: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

'''Салалас құрмалас сөйлем''' — құрамындағы жай сөйлемдері салаласа байланысқан құрмаластың түрі. Салалас құрмалас сөйлем [[баяндауыш]]тары тиянақты тұлғада келіп, бір-бірімен тең дәрежеде байланысады. Салалас құрмалас сөйлемнің жай сөйлемдері өзара мағыналық тұтастықта болып, [[интонация]] ([[жалғау]]лықсыз) және [[жалғау]]лық [[шылау]]лар арқылы байланысады. [[Жалғау]]лықсыз (іргелес байланысқан) салалас мезгілдес, себептес, қарсылықты, түсіндірмелі, шартты, салыстырмалы түрлерге жіктеледі. Салалас құрамындағы жай сөйлемдерді бір-бірімен байланыстыратын жалғаулық шылауларға қатысты салалас құрмалас сөйлемдер бірнеше топқа бөлінеді: мезгілдес (Мысалы, Құнанбай Ұлжанның қасына барды да, Мәкіш бен [[Абай]]дың жүзіне қарады ([[М.Әуезов]])), себептес (Оның бұл сөзді не үшін егіле айтқанын Тайман сезген жоқ, өйткені ол Сәуленің өзінің болашақ келіні екенін білмейтін-ді ([[Ә.Әбішев]])), қарсылықты (Алыстан әлдекімдердің күбірлеген дауысы естіледі, бірақ қай жақтан естілетінін шамалай алмаймын (С.Мұқанов)), талғаулықты (Бұл істің шындығын не көзімен көрген айтар немесе құлағымен есіткен айтар ([[Ә.Әбішев]])), кезектес (Нұрғали біресе Тәкеге қарап кіжінеді, біресе Аманға қарап мүләйімсиді ([[Ғ.Мұстафин]])).

<ref> Қазақ энциклопедиясы, 7 - том </ref>

== Пайдаланылған әдебиеттер: ==