I Акбар: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
шӨңдеу түйіні жоқ |
|||
1-жол:
{{Infobox royalty
|name = Akbar
|image = AkbarM.jpg
|caption =
| succession = [[File:Flag of the Mughal Empire.svg|border|22x20px]] 3rd [[Mughal Emperor]] of [[Indian subcontinent|India]]
|reign = 27 January 1556 - 25 October 1605<br>({{age in years and days|1556|1|27|1605|10|29}})
|coronation = 14 February 1556, near [[Kalanaur, Punjab|Kalanaur]], [[Gurdaspur]]
|Full title = His Majesty Al-Sultan al-'Azam wal Khaqan al-Mukarram, Imam-i-'Adil, Sultan ul-Islam Kaffatt ul-Anam, Amir ul-Mu'minin, Malik-e-Hindustan, Khalifat ul-Muta'ali Sahib-i-Zaman, Padshah Ghazi Zillu'llah ['Arsh-Ashyani], Shahanshah-E-Sulatanat Ul Hindiya Wal Mughaliya, Emperor of India<ref name="South"/>
|predecessor = [[Humayun]]
|successor = [[Jahangir]]
|regent = [[Bairam Khan]] (1556-1561)
|spouses = 36 wives including [[Mariam-uz-Zamani]]
|issue = Jahangir, Murad, Danyal, 6 daughters others
|full name = Abu'l-Fath Jalal ud-din Muhammed Akbar I
|house = [[Timurid]]
|dynasty = [[Mughal Empire|Mughal]]
|father = [[Humayun]]
|mother = [[Hamida Banu Begum]]
|birth_date = {{birth date|1542|10|14|df=y}}
|birth_place = [[Umerkot]], [[Sind]]
|death_date = {{death date and age|1605|10|27|1542|10|14|df=y}}
|death_place = [[Fatehpur Sikri]], [[Agra]]
|date of burial =
|place of burial = [[Sikandra, Agra]]
|religion = [[Din-i-Ilahi]]}}
[[Image:Akbar as a boy.jpg|thumb|left|upright|Ақбардың бала кезі]]
'''Акбар''', ''Абу-әл-Фатх Жалал ад-дин Акбар'' ({{lang-hi|जलालुद्दीन मुहम्मद अकबर}}{{Ur|جلال الدین محمد اکبر}} ''Jalāl ud-Dīn Muhammad Akbar'', 15.10.1542, Умаркот, Синд штаты, [[Үндістан]] — [[1605]], [[Агра]]) — Үндістанның моғолдар әулетінен шыққан ұлы падишаһы ([[1556]] — [[1605]]), қолбасшы. [[Бабыр | Бабырдың]] немересі. Мальваны, Раджпутанды, Гуджаратты, Бенгалияны, Аудты, Бихарды, Синдті, Кашмирді жаулап алып, өз тұсында империя жерін едәуір ұлғайтты және моғол әулетінің билігін нығайта түсті. Елде әкімшілік, әлеуметтік реформаларды жүзеге асырды. Акбар дүниетанымы кең, рухани бай адам болған. Ол бүкіл болмыстың біртұтас және оның себебі бір екенін жақсы түсініп, сол кездегі Үнді жеріндегі түрлі діни көзқарастарды біріктіруге ұмтылды. Акбар “дін-и илаһи” (Құдай діні) деп аталатын жаңа ілім енгізді. Бұл [[ислам | исламды]], [[будда]] дінін, зороастрашылдықты және жайнизмді біріктіруге ұмтылған талпыныс еді. Акбардың кезінде Үндістанда сәулет өнерінің тамаша ескерткіштері салынды: Агра маңындағы форт ([[1565]] — [[1574]]), Фатехпур Сикри қаласы (1569 — 74), Аймер форты (1564 — 73), Делидегі Сарай қақпасы ([[1560]]), Лахор форты (1586 — 1618) т.б. Олардың құрылысында мұсылман сәулет өнері мен үнді дәстүрінің озық үлгілері жарасымды пайдаланылған.
[[Image:Mogulreich Akbar.png|thumb|right|250px|Ақбар билігіндегі Моғол империясы]]
==Сілтемелер==
*[[Қазақ энциклопедиясы]], 1-том
{{stub}}
{{wikify}}
[[Category:1542 жылы туғандар]]
[[Category:1605 жылы қайтыс болғандар]]
[[Category:Үндістан монархтары]]
[[Category:Моғол императорлары]]
[[Category:Үнді жауынгерлеры]]
[[Category:Агра тұлғалары]]
[[ar:جلال الدين أكبر]]
[[an:Akbar]]
[[ast:Akbar]]
[[az:Böyük Əkbər]]
[[bn:আকবর (মুঘল সম্রাট)]]
[[be:Акбар Вялікі]]
[[be-x-old:Акбар Вялікі]]
[[bs:Akbar Veliki]]
[[br:Jalaluddin Muhammad Akbar]]
[[bg:Акбар Велики]]
[[ca:Akbar]]
[[ceb:Akbar ang Bantogan]]
[[cs:Akbar Veliký]]
[[cy:Akbar Mawr]]
[[da:Akbar den Store]]
[[de:Akbar]]
[[et:Akbar]]
[[el:Ακμπάρ ο Μέγας]]
[[es:Akbar]]
[[eo:Jalaluddin Muhammad Akbar]]
[[eu:Akbar]]
[[fa:اکبرشاه]]
[[hif:Akbar the Great]]
[[fr:Akbar]]
[[fy:Akbar de Grutte]]
[[ga:Akbar]]
[[gl:Akbar]]
[[gu:અકબર]]
[[ko:악바르]]
[[hy:Աքբար Մեծ]]
[[hi:अकबर]]
[[hr:Akbar Veliki]]
[[io:Akbar]]
[[id:Akbar yang Agung]]
[[os:Стыр Акбар]]
[[is:Akbar mikli]]
[[it:Akbar]]
[[he:אכבר]]
[[kn:ಅಕ್ಬರ್]]
[[kbd:Акбарышхуэ]]
[[sw:Akbar]]
[[ku:Ekberê Mezin]]
[[la:Acbarus (imperator)]]
[[lv:Akbars Lielais]]
[[lt:Akbaras Didysis]]
[[li:Akbar de Groete]]
[[hu:Akbar mogul sah]]
[[ml:അക്ബർ]]
[[mr:अकबर]]
[[arz:اكبر الاعظم]]
[[ms:Akbar Agung]]
[[mwl:Akbar]]
[[mn:Акбар]]
[[nl:Akbar de Grote]]
[[ja:アクバル]]
[[no:Akbar den store]]
[[nn:Akbar den store]]
[[oc:Akbar]]
[[uz:Akbar-shoh]]
[[pag:Akbar]]
[[pnb:اکبر]]
[[nds:Akbar]]
[[pl:Akbar]]
[[pt:Akbar]]
[[ro:Jalaluddin Muhammad Akbar]]
[[rue:Акбар Джелал-ад-дін]]
[[ru:Акбар I Великий]]
[[sah:Улуу Акбар]]
[[sa:अक्बर्]]
[[sco:Akbar the Great]]
[[sq:Akbar]]
[[scn:Akbar lu Granni]]
[[simple:Akbar the Great]]
[[sk:Akbar Veľký]]
[[sl:Akbar]]
[[sr:Ахбар Велики]]
[[sh:Akbar Veliki]]
[[fi:Akbar]]
[[sv:Akbar den store]]
[[tl:Akbar ang Dakila]]
[[ta:பேரரசர் அக்பர்]]
[[te:అక్బర్]]
[[th:สมเด็จพระจักรพรรดิอัคบาร์มหาราช]]
[[tr:Ekber Şah]]
[[uk:Джелаль-ад-дін Акбар]]
[[ur:جلال الدین اکبر]]
[[vi:Akbar Đại đế]]
[[fiu-vro:Akbar Suur]]
[[zh-classical:阿克巴大帝]]
[[war:Akbar nga Harangdon]]
[[bat-smg:Akbars Dėdlīsės]]
[[zh:阿克巴]]
| |||