Екпін: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш Bakytgul (талқылауы) түзетулерінен қайтарған; AlefZet соңғы нұсқасына өзгертті.
Өңдеу түйіні жоқ
3-жол:
Екпін сөз екпіні, ой екпіні, тіркес екпіні, дыбыс екпіні деп бөлінеді.
 
# Сөз ішіндегі бір буынның көтеріңкі айтылуы '''сөз екпіні''' деп аталады. Қазақ тілінде сөз екпіні, негізінен, соңғы буынға түседі. Мысалы: Бала далада ойнап жүр. Сөз ішіндегі екпін дауысты дыбысқа түседі.
# '''Ой екпіні''' — сөйлем ішіндегі ерекше назар аударылатын сөзді оқшаулап, бөлектеп айту. Ой екпіні сөйлем ішіндегі сөзді бөлектейді. Мысалы: '''Айбек''' ерте тұрды. Айбек '''ерте''' тұрды. Айбек ерте '''тұрды'''. Ой екпінін түсіру арқылы нақтылау, дәлелдей түсу мақсаты көзделеді.
Қазақ тілінде сөз екпіні, негізінен, соңғы буынға түседі. Мысалы: Бала далада ойнап жүр. Сөз ішіндегі екпін дауысты дыбысқа түседі.
# '''Тіркес екпіні''' — бірнеше сөздің тіркесе, тізбектеле біртұтас екрінмен бөлектене айтылуы. Бұл көбінесе күрделі сөздерге, негізгі және көмекші сөздердің тіркесіне тән. Мысалы: мектепке дейін, әке-шеше, әдет-ғұрып т.б.
 
# '''Дыбыс екпіні''' — сөз ішінде дыбыстың бөлектеніп, көтеріңкі дауыспен немесе созып айтылуы. Мысалы: по-ой-па-ай, та-ма-ша! Дыбыс екпіні көңіл-күйін білдіретін сөздерді айтуда жиі қолданылады. Айтылуда сөйлеушінің эмоциясын білдіреді.
'''Ой екпіні''' — сөйлем ішіндегі ерекше назар аударылатын сөзді оқшаулап, бөлектеп айту. Ой екпіні сөйлем ішіндегі сөзді бөлектейді.
Мысалы: '''Айбек''' ерте тұрды. Айбек '''ерте''' тұрды. Айбек ерте '''тұрды'''.
 
Ой екпінін түсіру арқылы нақтылау, дәлелдей түсу мақсаты көзделеді.
 
'''Тіркес екпіні''' — бірнеше сөздің тіркесе, тізбектеле біртұтас екрінмен бөлектене айтылуы. Бұл көбінесе күрделі сөздерге, негізгі және көмекші сөздердің тіркесіне тән. Мысалы: мектепке дейін, әке-шеше, әдет-ғұрып т.б.
 
'''Дыбыс екпіні''' — сөз ішінде дыбыстың бөлектеніп, көтеріңкі дауыспен немесе созып айтылуы. Мысалы: по-ой-па-ай, та-ма-ша!
Дыбыс екпіні көңіл-күйін білдіретін сөздерді айтуда жиі қолданылады. Айтылуда сөйлеушінің эмоциясын білдіреді.
 
[[Санат:Тілтану]]
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Екпін» бетінен алынған