18:13, 2011 ж. мамырдың 12 кезіндегі нұсқа өңдеу Kia content bot (талқылау \| үлесі) Боттар 11 710 edits Automated import of articles		08:21, 2011 ж. шілденің 15 кезіндегі нұсқа өңдеу жоққа шығару Aimanber (талқылау \| үлесі) 1150 edits Өңдеу түйіні жоқ Жаңарақ өңдеме →
1-жол: {{Қорық аймақ \| name =КӨСЕМШЕ \| image =Сурак.jpg\|200px\| caption =\| location = [[Қазақстан]]\| area = \| established =\| governing_body = \| world_heritage_site =\| website =}}‎ {{Қорық аймақ \| name =КӨСЕМШЕ \| image =Сурак.jpg\|200px\| caption =\| location = [[Қазақстан]]\| area = \| established =\| governing_body = \| world_heritage_site =\| website =}}‎ '''Көсемше ''' – етістіктің ерекше түрі. Ол негізгі қимылды білдіретін немесе қимыл, іс-әрекеттің өзін емес, әр түрлі сипатын, амал-тәсілін, себебін, мезгілін, мақсатын білдіріп, екі түрлі мәнде (бірде – етістік мәнінде, енді бірде – үстеу мәнінде) жұмсалады. К. жұрнақтары шақтық мағына білдіреді: 1) -а, -е, -й арқылы ауыспалы осы шақ жасалады. Мыс., жауады, оқиды, сөйлейді; 2) -ып, -іп, -п арқылы өткен шақ К. жасалады. Мыс., барып, айтып, қарап; 3) -ғалы, -гелі, -қалы, -келі – мақсатты келер шақ жұрнағы. Мыс., барғалы жүр, келгелі тұр. К. жіктеліп келіп немесе күрделі етістіктің негізгі тұлғасы ретінде қолданылып, ал көмекші етістік жіктеліп келіп, сөйлемнің баяндауышы болады. Мыс., жазады, жазыпты, жаза бер, жазып отыр, жазғалы жүр. Қимылдың, іс-әрекеттің амалын, жай-күйін, мақсатын, себебін, мезгілін білдіріп, пысықтауыш қызметін атқарады. Мыс., күле сөйледі, білгелі келді, қызығып қарады. Сондай-ақ, К. жұрнақтары арқылы құрмалас сөйлемнің бағыныңқы сыңарының баяндауышы жасалады. Мыс., Көктем шыққалы, жаңбыр толастамады. Көктем шығып, күн жылынды. Әдеб.: Қазіргі қазақ тіліндегі негізгі грамматикалық ұғымдар, А., 1992; Исаев С.М., Қазақ тілі, А., 1993; Қазақ тілі, А., 1996. [[Санат:К]] [[Санат:Қазақ ұлттық энциклопедиясы]] '''Көсемше ''' – етістіктің ерекше түрі. Ол негізгі қимылды білдіретін немесе қимыл, іс-әрекеттің өзін емес, әр түрлі сипатын, амал-тәсілін, себебін, мезгілін, мақсатын білдіріп, екі түрлі мәнде (бірде – етістік мәнінде, енді бірде – үстеу мәнінде) жұмсалады. </br> :Көсемше жұрнақтары [[Шақ\|шақтық]] мағына білдіреді: :# ''-а, -е, -й'' арқылы ауыспалы осы шақ жасалады. ''Мысалы'', жауады, оқиды, сөйлейді; :# ''-ып, -іп, -п'' арқылы [[өткен шақ]] көсемше жасалады. ''Мысалы'', барып, айтып, қарап; :#'' -ғалы, -гелі, -қалы, -келі'' – мақсатты келер шақ жұрнағы. ''Мысалы'', барғалы жүр, келгелі тұр. </br> Көсемше жіктеліп келіп немесе [[етістік\|күрделі етістіктің]] негізгі тұлғасы ретінде қолданылып, ал көмекші етістік жіктеліп келіп, сөйлемнің [[Баяндауыш\|баяндауышы]] болады. ''Мысалы'', жазады, жазыпты, жаза бер, жазып отыр, жазғалы жүр. Қимылдың, іс-әрекеттің амалын, жай-күйін, мақсатын, себебін, мезгілін білдіріп, пысықтауыш қызметін атқарады. ''Мысалы'', күле сөйледі, білгелі келді, қызығып қарады. </br> Сондай-ақ, Көсемше жұрнақтары арқылы құрмалас сөйлемнің бағыныңқы сыңарының баяндауышы жасалады.''Мысалы'', Көктем шыққалы, жаңбыр толастамады. Көктем шығып, күн жылынды. <ref> Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Лингвистика / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын – Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ. 2007. ISBN 9965-08-235-9</ref> ==Пайдаланған әдебиет== <references/> [[Санат: Тіл білімі]] [[Санат: Лингвистика ]] {{Stub}} {{wikify}} [[ru:Причастие]]

Көсемше: Нұсқалар арасындағы айырмашылық