Ауырлық күші: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
[[File:GreenApple.png|thumb| alt=A.| ''[[И.Ньютон ауырлық күшін алманың құлағынын байқағаннан кейін ашқан]]''.]]
'''Ауырлық күші ''' — жер бетіне жақын орналасқан кез келген материялық бөлшекке әсер ететін күш (Р). Ауырлық күші (Р) [[Жердің тарту күші]] (F) мен оның тәуліктік айналуынан туатын центрден (орталықтан) тепкіш инерция күшінің (J) геометриялық қосындысына тең: Р = F+J. J күшінің полюстегі мәні нөлге, ал [[экватор]]дағы мәні Р күшінің 1/288 бөлігіне тең. Сондықтан J күшінің үлесі тым аз болғандықтан, Ауырлық кұшінің шамасы негізінен Жердің тарту күші арқылы анықталады. Мөлшері [[Жер радиусы]]мен салыстырғанда шағын аймақ үшін ауырлық күшінің бағыты Жердің белгілі бір нүктесіне түсірілген перпендикулярмен бағыттас.
[[Сурет:GodfreyKneller-IsaacNewton-1689.jpg|thumb|right|200px|И. Ньютон]]
'''Ауырлық күші ''' — жер бетіне жақын орналасқан кез келген материялық бөлшекке әсер ететін күш (Р).
Ал оның еркін түсу [[үдеу]]і (g) тұрақты шама болады. Бұл жағдайда ауырлық күшінің еркін түсу үдеуі (g) мен Жерге тартылатын [[дене массасы]]ның (m) көбейтіндісіне (mg) тең. Жер бетінен жоғары көтерілген сайын ауырлық күшінің шамасы да біртіндеп азая береді.
 
'''Ауырлық күші ''' — жер бетіне жақын орналасқан кез келген материялық бөлшекке әсер ететін күш (Р). Ауырлық күші (Р) [[Жердің тарту күші]] (F) мен оның тәуліктік айналуынан туатын центрден (орталықтан) тепкіш инерция күшінің (J) геометриялық қосындысына тең: Р = F+J. J күшінің полюстегі мәні нөлге, ал [[экватор]]дағы мәні Р күшінің 1/288 бөлігіне тең. Сондықтан J күшінің үлесі тым аз болғандықтан, Ауырлық кұшінің шамасы негізінен Жердің тарту күші арқылы анықталады. Мөлшері [[Жер радиусы]]мен салыстырғанда шағын аймақ үшін ауырлық күшінің бағыты Жердің белгілі бір нүктесіне түсірілген перпендикулярмен бағыттас.
 
Ал оның еркін түсу [[үдеу]]і (g) тұрақты шама болады. Бұл жағдайда ауырлық күшінің еркін түсу үдеуі (g) мен Жерге тартылатын [[дене массасы]]ның (m) көбейтіндісіне (mg) тең. Жер бетінен жоғары көтерілген сайын ауырлық күшінің шамасы да біртіндеп азая береді.<ref>Қазақ ұлттық энциклопедиясы</ref>
 
==Жұмысы==
Ауырлық күшінің жұмысы – дененің ауырлық центрі биіктігінің өзгерісін сол дененің салмағына көбейткенге тең.<ref>Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Механика / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын - Павлодар : «ЭКО»ҒӨФ. 2007.-29 1 б. ISBN 9965-08-234-0</ref>
:<big><big><math>A = P\Delta h</math></big></big>
:<big><big><math>P = mg</math></big></big>
 
==Пайдаланған әдебиет==
<references/>
Қазақ ұлттық энциклопедиясы
 
{{stub}}
{{wikify}}
 
[[Санат:АСөздік]]
[[Санат:Механика]]
[[Санат:қазақ ұлттық энциклопедиясы]]
[[Санат:А]]
 
[[ar:تسارع ثقالة]]