Дернәсіл: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
{{Қорық аймақ | name = | image =Nachtkerzenschwaermer Raupe.jpg |200px | }}‎
'''ДЕРНӘСІЛ''' (''larva'') – көптеген [[омыртқасыз жәндіктер]] мен кейбір [[омыртқалы жануарлар|омыртқалы жануарлардың]] ([[балық]], [[қосмекенділер]]) ұрық қабығынан шыққаннан кейінгі жеке даму сатысы. Бұларда организмнің[[организм]]нің пішінін түрлендіруге жұмыртқадағы[[жұмыртқа]]дағы қоректік заттар[[зат]]тар қоры жетіспейді, сондықтан олардың пішіні ересек организмдерге ұқсамайды. Дернәсіл өз бетінше [[өмір]] сүреді, белсенді қоректенеді, өсіп дамиды, мезгіл-мезгіл түлейді, әр түрлі ортада тіршілік етеді. Мысалы, көпқылтанды құрттар[[құрт]]тар мен моллюскілердің көпшілігі су түбінде, ал олардың дернәсілі – [[трохофора]] суда еркін жүзіп тіршілік етеді. Қосмекенділердің ересегі құрлықта, дернәсілі (итшабағы) суда өмір сүреді. [[Су]] түбінде тіршілік ететін, сондай-ақ қозғалатын жәндіктердің (мыс., [[губка]], [[ішекқуыстылар]]) дернәсілі – [[паренхимула]], [[амфибластула]],[[ планула]], [[диплеурула]] (тікентерілердің дернәсілі ) суда еркін жүзеді. Дернәсіл ересек түрге айналғанда (метаморфоз) құрылымы қайтадан өзгеріп, ересек организмнен мүлде ерекшеленеді. Әсіресе, бірқатар омыртқасыздардың ([[намертин]], [[тікентерілілер]], т.б.) метаморфозы кезінде дернәсіл тез өзгеріске ұшырайды. Мысалы, жоғары сатылы жәндіктерде дернәсілі сатысынан кейінгі қуыршақ сатысында дернәсілдік қалпы мүлдем өзгеріп, ерекше бастама – имаголық табақшадан жаңадан қалыптасады. Жануарлардың дернәсілідік кезеңдегі белсенді тіршілік ету ұзақтығы да әр түрлі болады, мысалы, [[шыбындар]] мен көбелектерде[[көбелек]]терде 1 ай шамасында, зауза қоңызынікі 3 – 4 жыл, ал жолақ амбистоманың дернәсілі ересек түрге қалыпты жағдайда мүлде айнала алмайды, бірақ көбеюге бейім келеді. Дернәсіл даму кезінде [[ата]]-тегінің дамуында болған өзгерістердің барлығын қайталайды, мұның тірі организмдердің даму тарихын[[тарихы]]н ([[филогенезін]]) зерттеуде маңызы зор. Осы заманғы жануарлардың кейбір топтарының дернәсілінде ата-тегінде болған құрылым ерекшеліктері сақталып қалған.
 
==Пайдаланылған әдебиет==
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Дернәсіл» бетінен алынған