Напалм: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

'''Напалм''' ([[Ағылшын тілі|ағыл]]. napalm, na (phthenic асіа) — [[нафтен қышқылы]] және palm (itic acid) — [[пальмитин қышқылы]] сөздерінен қысқартылып алынған) — айтарлықтай тұтқыр және түрлі заттардың, оның ішінде, тік заттардың бетіне жақсы жабысатын [[отшашар]] — жандырғыш қоспа ретінде қолданылатын жанармай өнімі. Қоюландырғыш ұнтаққа қатысты Напалм атауы, әдетте, от қоспасына да беріледі. Оның негізін [[бензин]], [[керосин]] және т.б. [[мұнай]] өнімдері құрайды. Напалм өздігінен от алмайды, бірақ оны тұтандырғыш көмегімен тез түтандыруға болады, жалын температурасы 900-1100, қою ащы қара түтін бөле отырып, акырын жанады. Нның жекелеген ірі түйірлері 5-8 мин-қа дейін жануы мүмкіНапалм Жанып жаткан Напалм адам терісіне күшті закым келтіреді: күйген жерлер жанға батып (ауыртыл), ұзақ уақыт жазылмайды. Напалм жанып жатқанда адам оттегі жетіспеушілігінен түншығуы, сондай-ақ, иісті газдан улануы мүмкін (әсіресе, жабык паналар мен тасаларда). Арқаға алып жүретін отшашарларда қолданылатын Напалм алу үшін жанармай салмағына сәйкес қоюландырғышүнтақтың мөлшері 2-4 пайыз, танк отшашарларында — 3-9 пайыз, авиациялық өртегіш шапақтар мен бомбаларда, сондай-ақ, от [[фугас|фугастарында]] — 3-12 пайыз болуы мүмкін. Жану жылдамдығы коюландырғыштың түрі мен қоюлану дәрежесіне байланысты. Жабысқақтау (тұтқырлау) Напалм ақырын жанады. Напалмды дала жағдайында дайындау үшін арнайы қоспа — жабдықтау құрылғылары қолданылады. Напалмға жеңіл металл (натрий, магний) немесе фосфор қорытпаларын қосса, "супернапалм" пайда болады. Ол нысанада өздігінен тұтана алады, әсіресе, ылғал жерлер мен қар үстінде қатты жанады: оны сумен өшіру мүмкін емес. Напалм, негізінен, авиациялық әртегіш бақтар мен бомбаларда, түрлі конструкциядағы отшашарларда және от фуғастарында қолданылады.<ref>Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Әскери іс. Алматы:"Мектеп" ААҚ , 2001 </ref>